محمدرضا رمضانی مقدم
رضا توکلی خلیل آباد
موسی الرضا وفایی تبار
محمد سیرجانی
حسن نجار
اکرم مهاجرعباسی
عمران عالیشاه

با توجه به مولتی لاین بودن ارقام پنبه، این بررسی شامل دو بخش مجزا انتخاب لاین ها و تهیه ترکیب جدید لاین های رقم تجارتی ورامین در شرایط اقلیمی شرق کشور و همچنین مقایسه ترکیب لاین های جدید رقم ورامین در برابر ترکیب قدیم لاین های تشکیل دهنده آن است . در بخش اول از روش گزینش پدیگری ماسال استفاده گردید و از داخل لاین های کشت شده در مزرعه، تک بوته های دارای فرم بوته، زودرسی، میزان سطح برگ، درشتی غوزه و محصول دهی مطلوب انتخاب شده و انتخاب نهایی پس از انجام مراحل آزمایشگاهی صورت گرفت و بذور تک بوته های انتخابی هسته بذری سلکسیون سال بعد رقم تجارتی ورامین را تشکیل داد. در هر سال مازاد بذر تولیدی لاین ها بعنوان اولین طبقه بذری وارد مراحل تکثیر بذر گردیدند. در بخش دوم بمنظور آگاهی از نحوه انتخاب بذور حاصل از ترکیب لاین های مذکور طی پنج سال پنج طبقه بذری رقم ورامین به همراه یک تیمار شاهد(رقم خرداد) جمعا 6 تیمار، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به عنوان آزمایش پست کنترل طی سال های 1389 تا 1391 مورد ارزیابی قرار گرفتند، تا روند حفظ بهبود رقم ورامین در صفات مختلف مشخص گردد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس سالیانه این آزمایش در دو سال از سه سال اجرای آزمایش نشان داد که اختلاف معنی داری بین ترکیبات مختلف رقم ورامین از نظر صفت عملکرد وجود نداشته و سلکسیون موجب اصلاح بطیی صفات مورد نظر در طبقات مختلف بذری این رقم شده است و نتایج سال سوم حاکی از بهبود صفت کمی عملکرد به همراه اجزا عملکرد در ترکیب لاین حاصله بر اساس اهداف برنامه پروژه بود. واژه های کلیدی :پنبه ، سلکسیون ، مولتی لاین ، طبقات بذری، رقم ورامین