بررسی تنوع، شناسایی، ارزیابی و احیا نمونه های بذری جنس نعناع موجود در بانک ژن منابع طبیعی

به منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مورفولوژیک در اکسشن های چهار گونه نعناع تعداد 96 اکسشن از گونه Mentha longifolia، تعداد9 اکسشن از گونه M. mozaffariani، 12 اکسشن از گونهM. pulegium و 5 اکسشن از گونه M. picata به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی البرز کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند در هر کرت آزمایشی 15 بوته به فواصل نیم متر در خط 7/5 متریبا فواصل بین ردیف ها 75 سانتی متر کشت شدند. مزرعه با سیستم قطره ای آبیاری شد و در طول اجرای آزمایشاز گیاهان مستقر شده در مرحله گلدهی نمونه هربایومی گرفته شد و گونه های ارزیابی شده توسط گیاهشناسان مورد تجدید شناسایی قرار گرفتند و همزمان از صفات عملکرد تر و خشک سرشاخه به مدت دو سال و از صفات ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، قطرتاج پوشش، طول گل آذین و تعداد گل در بوته به مدت یکسال یادداشت برداری بعمل آمد. نتایج شناسایی هرباریومی نمونه های گیاهی نشان داد که در گونه M. longifoliaتعداد 7 واریته بشرح ، M. longifolia var. Amphilema ، M. longifolia var. Asiatica ، M. longifolia var. Calliantha ، M. longifolia var. Chlorodictya ، M. longifolia var. Kermanensis ، M. longifolia var. Kotschyana وM. longifolia var. Petiolata شناسایی شدند که واریته های Asiatica و Kermanensis از لحاظ اکثر صفات دارای میانگین بیشتری نسبت به سایر واریته ها بودند و در کلاس a ارزیابی شدند. در تجزیه واریانس نشان داد، که تفاوت بین گونه ها از لحاظ کلیه صفات در سطوح احتمال 1 درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات به روش دانکن، نتایج نشان داد که میانگین کلیه صفات بجز طول گل آذین در گونه M. pulegiumنسبت به سایر گونه ها بیشتر است. در گونه M.mozaffarianiمیانگین ارتفاع بوته و طول گل آذین و سطح تاج پوشش از سایر گونه ها بیشتر بود و از لحاظ عملکرد سرشاخه در حد متوسط قرار گرفت. در گونه Mentha longifolia، اکسشن ها دارای بیشترین تنوع صفات مورفولوژیکی بودند. بنابراین، می توان از اکسشن های برتر این گونه جهت انجام امور اصلاحی، به نژادی و به زراعی استفاده کرد.واژه های کلیدی:نعناع Mentha longifolia ، M. pulegium ، M. mozaffariani، M. picataعملکرد سرشاخه، صفات مورفولوژیکی