بررسی پایداری عملکرد و سازگاری ژنوتیپ های امید بخش گندم نان در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت منطقه ای اقلیم معتدل کشور (ERWYT-M-93 ) تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی آخر فصل

در این بررسی تعداد 14 لاین انتخاب شده از آزمایش های مقایسه عملکرد پیشرفته سال زراعی 93-1392 در یک آزمایش 20 شماره ای در 8 ایستگاه کرج، کرمانشاه، زرقان، نیشابور، اصفهان، بروجرد ، ورامین و مشهد در کنار 2 رقم شاهد (پارسی وسیروان) و چهار لاین امید بخش WS-89-7 (رقم جدید بهاران)، WS-90-10 و WS-90-18 ، M-90-16 ( رقم جدید رخشان) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به مدت دو سال زراعی 95-1393 بررسی شدند. در کلیه مناطق، کشت آزمایش ها در نیمه اول آبانماه به صورت ماشینی صورت گرفت. آزمایش در چهار ایستگاه کرج، نیشابور، اصفهان و ورامین در شرایط قطع آب از مرحله سنبله دهی ببعد و در 5 ایستگاه کرج، کرمانشاه، زرقان، بروجرد و مشهد در شرایط نرمال آبیاری انجام شد. صفات عکس العمل به بیماریهای زنگ زرد و قهو ه ای در خزانه بیماریها ، خوابیدگی بوته، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته و رنگ دانه یادداشت برداری گردیدند. پس از برداشت عملکرد دانه در هر کرت مشخص و ثبت گردید. به دلیل شرایط اقلیمی و عدم تاثیر تیمار تنش رطوبتی در سال دوم آزمایش در کرج ، داده های شرایط تنش ایستگاه کرج در تجزیه مرکب وارد نشد. در تجزیه مرکب اثرات متقابل سال × مکان× ژنوتیپ، ژنوتیپ × مکان و ژنوتیپ معنی دار شدند. برای بررسی پایداری و سازگاری ژنوتیپ ها تجزیه AMMI انجام شد اما به دلیل ضعیف بودن اثر متقابل ژنوتیپ در مکان مشخص شده در تجزیه مرکب، اثر متقابل ژنوتیپ در محیط در تجزیه AMMI معنی دار نشد. بنابراین بررسی پایداری لاینها بر اساس روش غیر پارامتری رتبه بندی (Rank) انجام گردید. با توجه به نتایج بدست آمده برای صفت عملکرد دانه، عکس العمل نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای و صفات مربوط به کیفیت نانوایی، لاینهای M-93-11 ، M-93-14 ، M-93-16 و M-93-17 برتری نشان داده و برای تکثیر بذر و غربال نهایی برای انجام آزمایش های تحقیقی- ترویجی در نظرگرفته شدند.واژه های کلیدی : سازگاری ، پایداری ،گندم نان ، مقایسه عملکرد ، اقلیم معتدل ، روش امی