هوشنگ جعفری
صیفعلی ورمقانی
یحیی عباسپور
قاسم مقصودی نژاد
امین اله پور ملکشاهی
مجتبی شیرخانی
هوشنگ لطف الهیان
علی خطیب جو
فرشید فتاح نیا

اثرات تغذیه مکمل پودر سیر و ال-کارنیتین بر عملکرد رشد، پاسخ ایمنی، فراسنجه های خونی و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی با استفاده از 360 قطعه سویه آرین در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار (در هر تکرار 15 قطعه جوجه) مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 1) جیره شاهد (بدون افزودنی)، 2) جیره حاوی 1/5 درصد پودر سیر، 3) جیره حاوی 0/02 درصد فلاوومایسین، 4) جیره حاوی 0/025 درصد ال-کارنیتین، 5) جیره حاوی 0/025 درصد ال-کارنیتین و 0/02 درصد فلاوومایسین 6) جیره حاوی 0/025 درصد ال–کارنیتین و 1/5 درصد پودر سیر بودند. جیره های آزمایشی تا 21 روزگی در اختیار جوجه ها قرار گرفتند، سپس تا آخر دوره توسط جیره شاهد بدون افزودنی مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد جیره های آزمایشی اثر معنی داری بر وزن زنده، افزایش وزن روزانه، میزان خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، سیستم ایمنی سلولی، تیتر نیوکاسل-آنفلوانزا، میزان اسیدیته گوشت ران و سینه و شاخص تولید جوجه های گوشتی نداشتند، اما درصد تلفات، طول ایلیوم، درجه زردی و اسید لاکتیک گوشت سینه در پایان دوره تفاوت معنی داری را در بین تیمارها نشان دادند (0/05> P). بالاترین و پایین ترین میزان پاسخ آنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفند (2/00 در مقابل 0/75) به ترتیب در جیره های دارای مکمل پودر سیر همراه با ال-کارنیتین و بدون افزودنی (شاهد) مشاهده گردید. به طور کلی با توجه به نتایج آزمایش، استفاده از مکمل 0/025 درصد ال-کارنیتین همراه با 1/5 درصد پودر سیر در سه هفته اول دوره پرورش جوجه های گوشتی به صورت قابل توجهی تلفات را کاهش داد، لذا انتظار می رود در پیشگیری از تلفات جوجه‎های گوشتی موثر باشد.واژه های کلیدی: پودر سیر، ال-کارنیتین، عملکرد، پاسخ ایمنی، خصوصیات لاشه، جوجه گوشتی.