تعیین حدود بهره برداری های زراعی و باغی و تهیه شناسنامه بهره بردار در دهستان دشت، شهرستان شهرضا، استان اصفهان

تعیین حدود اراضی، نظام بهره برداری، و اطلاعات کشت مزارع در لایه های اطلاعات جغرافیایی، لازمه ارایه یک الگوی کشت دقیق و اجرایی شدن آن است. پروژه جاری از مجموعه پروژه های طرح تدوین برنامه الگوی کشت اصفهان در مرحله پایلوت به این منظور هدف گذاری شد. دهستان دشت (اراضی شمال شهر شهرضا و دشت مهیار) در شهرستان شهرضا به عنوان محدوده مطالعاتی تعیین شد. در پروژه جاری، با استفاده از تصاویر ماهواره ای، مرز قطعات بهره برداری و سایر کاربری ها ترسیم شد. سپس، با اضافه نمودن موقعیت جغرافیایی سایر عوارض از جمله چاه ها، کانال ها و دریچه های آبگیر و بر چسب نمودن کدهای مشخصه مربوطه، نقشه ای شیت بندی شده در مقیاس 1/5000 به منظور استفاده در عملیات میدانی تهیه گردید. آمار و اطلاعات برای تهیه شناسنامه بهره بردار، به روش مطالعات میدانی و سرشماری بر اساس نقشه تهیه شده و از طریق تکمیل پرسشنامه شناسنامه بهره برداری کشاورزی (زراعی و باغی) و مصاحبه حضوری با بهره برداران در محدوده مطالعاتی در سال زراعی 92-1391 گردآوری گردید. این اطلاعات در یک پایگاه داده، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و تولید نقشه های مورد نیاز، ثبت گردید. نتایج نشان داد که در محدوده مطالعاتی 954 بهره بردار کشاورزی (زراعی و باغی) با حدود 17000 هکتار اراضی تحت تملک، قرار دارند. به این ترتیب سرانه زمین هر بهره بردار بیش از 17 هکتار است. بیشترین سهم از وسعت اراضی (68 درصد از اراضی مطالعه شده) به بهره برداری اختصاصی (خانوادگی) تعلق داشت. در منطقه مورد مطالعه، 68 درصد از منابع تامین آب متعلق به چاه عمیق بوده که 16693 هکتار از اراضی منطقه از آن بهره برداری می نمایند. علاوه بر آن 7714 هکتار از اراضی منطقه در برخی از سالها از کانال توزیع آب مهیار و جرقویه با منشا رودخانه زاینده رود بهره برداری نموده اند. در بین محصولات زراعی سهم غلات و مشخصا گندم (1559 هکتار) و جو (3240 هکتار)، بیشتر از سایر محصولات می باشد. الگوی کشت باغات عمدتا شامل انار و انگور بوده و از تنوع چندانی در این محدوده برخوردار نیست.به منظور سازگاری هر چه بهتر کشاورزان با الگوی کشت پیشنهادی بایستی اقداماتی در دستور کار قرار گیرد که عبارتند از: تنوع بخشی به لیست محصولات زراعی و باغی در منطقه، تدوین دستور العمل ها و نشریات ترویجی کاشت و بهره برداری از محصولات، برگزاری کارگاه های آموزشی هدفمند برای کشاورزان نمونه و پیشرو، بررسی، نقد و آینده نگری نظام بازاریابی و بازار رسانی محصولات جدید، بازنگری در پروانه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی براساس الگوی کشت پیشنهادی، ارایه خدمات مکانیزاسیون ویژه محصولات جدید پیشنهادی، تربیت کارگران ماهر، تجهیز و نوسازی نظام بهره برداری از منابع تولید در اراضی جنوب محدوده مطالعاتی و نهایتا، اجرایی شدن طرح کاداستر اراضی در منطقه و و پایش مستمر اطلاعات بهره برداران و واحدهای بهره برداری.واژه های کلیدی: کاداستر، نظام بهره برداری، شناسنامه بهره بردار، الگوی کشت.