بررسی مقایسه ای پلانکتون و بچه ماهیان پلا ژیک در آبهای منطقه جنوب شرق دریای خزر-مازندران-گهرباران

منطقه جنوب شرق دریای خزر(منطقه گهرباران) با دارا بودن ذخایر ارزشمند زیستی گیاهی و جانوری، تنوع ماهیان اقتصادی و بخصوص ذخایر منحصر به فرد ماهیان خاویاری و همچنین ذخایر غیرزیستی نظیر منابع نفت و گاز و نیز ترانزیت کالا از طریق بندرامیرآباد به منطقه آسیای میانه، از نظر بررسی شرایط اکولوژیک منطقه در راستای اجرای پروژه دارای ضرورت بسیاری می باشد. هدف از این مطالعه تعیین ترکیب گونه ای ، پراکنش زمانی و مکانی پلانکتون ها و ماهیان این منطقه می باشد. نمونه برداری پلانکتون از اعماق مختلف (5، 10 و 15 متر)انجام شد. نمونه برداری فیتوپلانکتون به وسیله روتنر و نمونه برداری زوپلانکتون توسط تور نمونه برداری با چشمه 100 میکرون انجام گرفت. نمونه برداری ماهیان بطور ماهانه و طی ماه های آذر 1392 الی تیر 1393 انجام شد.از دام گوشگیر منوفلامنت استفاده شد. در این مطالعه مجموعا 130 گونه فیتوپلانکتون از 7 شاخه Bacillariophyta (60 گونه)، Cyanophyta(گونه 22)، Pyrrophyta(23 گونه)، Chlorophyta (14 گونه)، Euglnophyta(9 گونه)، Haptophyta(1 گونه) و Chrysophyta(1 گونه) و 24 گونه زوپلانکتون از شاخه های Copepoda(5 گونه)، Rotatoria (7 گونه)، porotozoa (3 گونه)، Cladocera (9 گونه) و Meroplankton (2 گونه) Cypris Balanus و Lamellibranchiate larvae از لارو دو کفه ای ها و256 عدد ماهی Acipenser persicus با 5 عدد، Alosa braschnikowi 71 عدد، Alosa caspia 40 عدد، Benthophilius lipidus 1 عدد، Cluponella cultriventris 72 عدد، Cyprinus carpio 1 عدد، Liza saliens 15 عدد، Neogobius bathybius 1 عدد، Neogobius caspia 5 عدد، Neogobius flauviatilis19 عدد، Neogobius gorlab 6 عدد، Rutilus kutum 14 عدد، Rutilus rutilus 2 عدد، Vimba vimba 4 عددمشاهده شد. شرایط مختلف اکولوژیک، نیازها و روابط غذایی موجودات و سازگاری های آنها با محیط زیست، میزان تراکم و پراکنش گونه های مختلف فیتوپلانکتون، زوپلانکتون و ماهی را مشخص می نماید. همچنین دریای خزر به دلیل نوع گونه های زیستی و تعداد گونه های بومی (42%) علاوه بر شانه دار مورد تهاجم گونه های دیگری نیر قرار گرفت که از اثرات آن حضور گونه Gloeotrichia echinulata را می توان نام برد و در نتیجه هم اکنون و یا در آینده گونه های بیشتری مشاهده و مورد شناسایی قرار خواهند گرفت بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت. همجنین گونهPsedo-nitzschia seriata که توانایی تولید دومیک اسید را دارد و می تواند برای آبزیان و حتی انسان عامل بیماری زای خطرناک باشد در منطقه گهرباران حضور داشت. این موضوع برای ماهیان حوضه جنوبی دریای خزر قابل بررسی بوده و پراکنش اغلب گونه ها تابع شرایط اکولو ژیک آن منطقه می باشد. فراوانی دو گونه ماهی سفید و کفال ماهیان در در منطقه گهرباران بیشتر از کل دریای خزر بوده و از طرفی غالب فیتوپلانکتون های این منطقه Bacillariophyta و زوپلانکتون غالب آن نیز Copepoda است که نشان دهنده خوش خوراک بودن این شاخه های پلانکتون می باشد و با تغییر عوامل مختلف از جمله میزان متفاوت دریافت انرژی خورشید و در نتیجه درجه حرارت و جریان های آبی می تواند باعث بروز تفاوت های فصلی در تراکم شاخه Bacillariophyta و نیز Copepoda گردد و بنابراین یکی از فاکتورهای بسیار مهم فصل است و در فصل زمستان که چرخش های آبی این اکوسیستم افزایش می یابد، موجب افزایش مواد غذایی و حرکت آن از کف به ستون آب می گردد و در نتیجه افزایش سیلیس در سطوح مختلف آبی می تواند بر تغذیه ماهیان اثر گذارد.کلمات کلیدی: پلانکتون ، تنوع، فراوانی ، زی توده، ماهیان پلا ژیک ، دریای خزر، منطقه گهرباران