ارزیابی درونی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقنددر چهار سال 95-1392

ارتقا سطح کیفی موسسات تحقیقاتی به منظور پاسخگویی به چالش ها و فرصت های پیش رو همواره از سیاست های اصلی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی بوده است. هدف از فرآیند انجام شده با رویکرد توسعه و بهبود کیفیت فعالیت های تحقیقاتی و علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند برای اولین بار به صورت آزمایشی از طریق ارزیابی درونی صورت گرفته است. ارزیابی درونی نوعی خود ارزیابی است به طوریکه عملکرد یک واحد تحقیقاتی با توجه به اهداف آن مورد بررسی قرار می گیرد. با این فرآیند قوت ها، ضعف ها، چالش ها، فرصت ها و عوامل بازدارنده شناسایی خواهد شد و در جهت رفع موانع با همفکری اعضای هیات علمی که نقش پررنگ تری در این ارزیابی دارند برای بهبود وضعیت آینده موسسه گام های موثرتری برداشته می شود. به منظور اجرای فرآیند ارزیابی درونی موسسه هفتعامل مورد توجه قرار گرفتند: 1) اهداف، جایگاه سازمانی، مدیریت و تشکیلات 2)پژوهش و فناوری 3) تولیداتحاصلازپژوهشهایفناورانه 4) آموزش 5) نظارت،ثبتوگواهی 6) مدیریتذخایرژنتیکیوتنوعزیستی7) ترویج.به منظور ارزیابی عوامل یاد شده 23 ملاک و 82 نشانگر در نظر گرفته شد. ابزار مورد استفاده برای ارزیابی، پرسشنامه هایی بود که باتوجه به نمونه های پژوهش و نیاز به اطلاعات مرتبط توسط اعضای کمیته ارزیابی درونی تدوین و سپس اعتبار و پایایی هر یک از ابزارها مورد سنجش قرار گرفت. بر اساس الزامات مطرح شده میزان مطلوبیت هر نشانگر از طریق سه گزینه مطلوب ( با ارزش عدد 3)، نسبتا مطلوب (ارزش عددی 2) و نامطلوب (ارزش عددی 1) تعیین گردید. یافته ها و نتایج بدست آمده از ارزیابی درونی نشان داد:1) شاخص های اهداف، جایگاه سازمانی، مدیریت و تشکیلات، تولیداتحاصلازپژوهشهایفناورانه، آموزش و نظارت،ثبتوگواهیدر وضعیت مطلوبمی باشند.2) سه عامل پژوهش و فناوری؛ مدیریتذخایرژنتیکیوتنوعزیستی و ترویج در وضعیت نسبتا مطلوب قرار گرفتند.3) در مجموع وضعیت موسسه در سطح نسبتا مطلوب می باشد. درصورتیکه بخواهیم با توجه به ابعاد درون داد، فرآیند، برون داد واسطه ای و برون داد نهایی نیز از نظر مهمترین عامل پژوهش و فناوری وضعیت موسسه را مورد تعمق و کنکاش قرار دهیم، نتایج نشان می دهد از بعد فرآیند،ملاک تعداد طرح ها و پروژه های تحقیقاتی و اجرای آنها در وضعیت مطلوب و از بعد برون داد واسطه ای با توجه به ملاک گزارش های نهایی نیز موسسه در سطح مطلوب قرار داشت. موسسه در بعد برون داد نهایی، بر اساس ملاک های یافته های قابل ترویج و یافته های قابل تجاری در سطح مطلوب و از نظر ملاک های مقاله های مرز دانش (Q1) نامطلوب و (Q2) نسبتا مطلوب قرار دارد.همانطور که ملاحظه می شود موارد تعداد طرح های قابل اجرا، یافته های قابل ترویج، یافته ها قابل تجاری سازی، گزارش نهایی دارای شماره فروستاز نقاط قوت موسسه محسوب می شود.درخصوصبرونداد های نهایی مقاله های مرزعلم موسسه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و نقطه ضعف بشمار می آید. وجود شرکت های خصوصی تولید کننده بذر که اکثر آنها اروپایی می باشد و ارقام جدید چغندرقند با توجه به گسترش بیماری های چغندرقند و نیاز به این ارقام توانسته اند بیشترین سهم فروش بذر را به خود اختصاص دهند، عدم وجود رقابت تجاری در دستگاه های دولتی برای فروش محصول از موضوعات تهدید کننده این موسسه محسوب می شوند. با این شرایط حضور کادر فعال هیات علمی در ستاد و بخش های چغندرقند مراکز استانی، همچنین مهیا بودن امکانات و تجهیزات لازم برای انجام امور تحقیقاتی، وجود شرکتتعاونیدانشبنیانتوسعه گیاهان زراعی تحتحمایت این موسسه، آزاد سازی ارقام جدید تولید داخل، به موسسه این فرصت داده می شود تا بتواند برای رفع تهدیدات موجود اقدام نماید. بنابراین از جمله پیشنهاد ها و توصیه های مهم در راستای رسیدن به سطح مطلوب، تعامل موسسه با دانشگاه های داخلی، مراکز آزاد سازی و معرفی ژرم پلاسم اصلاحی چغندرقند در سطح جهان، بخش های اجرایی کشور در خصوص زراعت چغندرقند با برخورداری از بودجه لازم می باشد. تعاملات بین المللی از نظر شرکت محققین در دوره های آموزشی، استفاده از اساتید داخلی و خارجی جهت بالا بردن دانش علمی اعضای هیات علمی از طریق آموزش های تخصصی نیز نیاز به تقویت دارد. با توجه به نتایج به دست آمده از ارزیابی درونی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند مشخص شد که این موسسه در چه شاخص هایی از وضعیت مطلوب و در چه شاخص هایی از وضعیت نسبتا مطلوب و نا مطلوب برخوردار است. ارایه نتایج به طور صریح و روشن از شرایط، می تواند راهگشای حرکت موسسه در ابعاد کمی و کیفی باشد. آگاهی حوزه ریاست و اعضای هیات علمی این موسسه از نقاط ضعف و قوت شاخص های مورد بررسی در این مجموعه تحقیقاتی،مبنای اقدامات موثر و مناسب بر اساس پیشنهاد ها را در پی خواهد داشت.