مطالعه روش های کاربردی جهت کاهش خسارت آفات مهم پسته کشور

درخت پسته دارای آفات مهمی از قبیل پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae Burckharat & Lauterer (Hem.: Psyllidae)، پروانه چوبخوار، Kermania pistaciella Amsel.، سن های زیان آور و سوسک سر شاخه خوار پسته،Hylesinus vestitus Rey ، می باشد که همه ساله خسارت زیادی به باغات پسته می-رسانند. به منظور بررسی روش های کنترل عملی این آفات، تحقیقات مختلف در طی سال های 1391 الی 1395 در مناطق پسته خیز کشور اجرا شد. براساس نتایج بدست آمده، میانگین درصد کارایی حشره کش پالیزین روی پوره پسیل پسته، در زمان 7 روز پس از محلول پاشی، در درختان محلول پاشی شده با غلظت های 5/1 و 2 در هزار، به ترتیب، 69 و 78 درصد، و میانگین ممانعت از تخمریزی پسیل پسته، در زمان 7 روز پس از محلول پاشی، به ترتیب، 72 و 78 درصد بود. همچنین میزان آلودگی پوره پسیل پسته، پس از سه مرحله محلول پاشی، با کایولین 5 درصد 2/76 درصد کاهش یافت و ترکیب موجب بازدارندگی تخمریزی پسیل در درختان پسته، به میزان 1/87 درصد شد. علاوه بر این کاربرد کایولین موجب افزایش وزن (%12) و درصد خندانی میوه ها (%15) و کاهش اونس دانه (%15) و درصد پوکی (%54) در مقایسه با شاهد گردید. نتایج بررسی میزان کلروفیل برگ و فتوسنتز درختان محلول پاشی شده با کایولین حاکی از عدم تاثیر سو کایولین بر روی درختان بود. کاربرد حشره کش حاوی عصاره فلفل قرمز روی سن های پسته حاکی از کاهش 14/8 و 59/23 درصدی سن زدگی دانه ها نسبت به شاهد در سال های اول و دوم داشت و مقایسه جمعیت حشرات سن و تخم مشاهده شده در خوشه ها نیز نشان می دهند که حاوی عصاره فلفل-قرمز موجب کاهش جمعیت سن های فعال روی خوشه پسته به 425/0 عدد در خوشه (شاهد 68/1 عدد) و تعداد تخم گذاشته شده به 687/0 عدد (شاهد 23/5 عدد) در خوشه شود. در تحقیق سوسک سر شاخه خوار، متوسط درصد جوانه های سوراخ شده در تیمارهای بیسکایا (0.75 درهزار) با روغن ولک، و شاهد در زمان یک هفته، به ترتیب، 50/6 و 91/27 درصد و در زمان سه هفته پس از محلول پاشی، به ترتیب، 47/8 و 55/48 درصد بدست آمد. لذا محلول پاشی درختان پسته با ترکیبات صابون گیاهی روغن نارگیل، با غلظت 2 در هزار، و کایولین فرآوری شده، با غلظت 5 درصد، می تواند بطور موفقیت آمیزی خسارت پسیل معمولی پسته و تنش های محیطی را کاهش دهد. همچنین کاربرد کایولین در باغات پسته با آلودگی متوسط به پایین ( زیر 30 درصد) قادر با کاهش خسارت آفت می باشد. حشره کش حاوی عصاره فلفل قرمز، با غلظت 2 در هزار، تاثیر خوبی در کنترل خسارت سن های پسته داشت. همچنین تیمار حشره کش بیسکایا با غلظت 0.75 درهزار مخلوط با روغن ولک (دو درهزار)، بهترین کارایی در کاهش خسارت سوسک سرشاخه خوار پسته را نشان داد. لذا کنترل تلفیقی آفات مهم پسته با استفاده از ترکیبات غیرشیمیایی و ارگانیک در قالب برنامه مدیریتی تلفیقی امکان پذیرمی باشد.واژه های کلیدی:پسته، پسیل پسته، پروانه چوبخوار پسته، سن پسته، سوسک سرشاخه خوار پسته، کنترل