مهدی باقرپور - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، خرم آباد
صفیه مرادخانی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، خرم آباد

باورهای عامیانه یکی از عناصر مهم سازنده فرهنگ عامه است که از دیرباز با زندگی و فرهنگ توده پیوندی ناگسستنیداشته و تا به امروز هم بخشی از فرهنگ و زبان و ادبیات ملتها بوده است. شاعران و نویسندگان قصه پرداز، از عناصر فرهنگعامه برای تصویرآفرینی و یا انتقال اندیشه ها و اهداف خود، به شکل های مختلفی بهره میگرفته اند. بازتاب فرهنگ عامه درآثار هنرمندانی که از پایگاه مردمی بالاتری برخوردار باشند، قویتر از دیگر شاعران و نویسندگان است. فخرالدین اسعد گرگانینیز از باورهای عادی وعامی مردم، به عنوان یکی از درون مایههای شعر خویش بهره ها برده است و شعر او سرشار از آداب ورسوم, و باورهای عامه قبل از اسلام تا زمان شاعر است. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی، باورهای عامیانه که از نظربرخی خرافی قلمداد شدهاند، درمنظومه غنایی ویس و رامین، باهدف آگاهی از باورهای مردم روزگار شاعر و فهم بهتر متن، تبیینو مورد بررسی قرارخواهدگرفت. مواردی نظیر اعتقاد به سعد ونحس بودن اجرام فلکی، خسوف و کسوف ماه، قضا و قدر، نقشدیو، غول و پری در باورهای مردمی، اعتقاد به افسون، طلسم وجادو، چشم زخم، اعتقاد به بخت و سرنوشت، تاثیر شیر پاک درپرورش انسان، حرمت نان و نمک و نظایر آنها ، تشریح شدهاند و سپس شواهدی گوناگون برای هر یک از این منظومه ارائهگردیده است. یافته ها نشان میدهد که وی با به کاربردن بسیاری از این باورهای عامیانه، واحیانا خرافی، به عنوان بخشی ازفرهنگ عامه و فولکلور، در غنا بخشی به اشعار خود و تاثیرگذاری آن، موفق بوده است.

باورهای عامیانه، فرهنگ توده، ویس و رامین، فخرالدین گرگانی