ناصر آریا آذر - تبریز دانشجوی کارشناسی ارشد سابق
ابوالفضل مجنونی هریس - هیئت علمی دانشگاه تبریز

برای استفاده مناسب از منابع آب در دسترس بخش کشاورزی لازم است تا مناسب ترین سامانه آبیاری برای تامین نیاز آبی اراضی انتخاب گردد. انتخاب صحیح سامانه آبیاری گام مهمی در بهره برداری بهینه از منابع آب وخاک است. دخالت عوامل تاثیرگذار متعدد انتخاب سامانه آبیاری را به مسئله نسبتا پیچیده ای مبدل کرده است. در این مطالعه با استفاده از داده های اقلیمی، آب، خاک، مزرعه، راندمان آبیاری، اطلاعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و با به کارگیری روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) اقدام به اولویت بندی کاربرد سامانه های آبیاری در حوضه رودخانه آجی چای گردید. بر اساس نتایج در بین معیارهای انتخابی معیار کمی و کیفی آب، راندمان آبیاری و خاک به ترتیب با وزن نسبی 222/0، 221/0 و 1539/0 بیشترین تاثیر را در جهت انتخاب بهترین سامانه آبیاری داشتند. نتایج امتیازهای زیرمعیارها هم نشان داد که مجموع امتیاز زیرمعیارهای آب با امتیاز نهایی 26815/0، در بین مجموع امتیازات سایر زیرمعیارها بالاترین بود. نتایج نشان داد که در بین سامانه های آبیاری سطحی، سامانه آبیاری کرتی با امتیاز 15544/0، بین سامانه های آبیاری بارانی سامانه کلاسیک متحرک با امتیاز 10432/0 و در بین سامانه های موضعی سامانه قطره ای با امتیاز 12754/0 نسبت به سایر گزینه ها دارای اولویت بودند.    

واژه­های کلیدی:سامانه آبیاری مناسب, آبیاری کرتی, سامانه آبیاری کلاسیک, سامانه قطره ای