اثر آبیاری قطره ای (نوارهای تیپ) با آب شور بر برخی ویژگی های شیمیایی خاک

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 33، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-33-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 451
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی خوش سیمای چنار

آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

حمیده نوری

دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.

چکیده

به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر برخی ویژگی­های شیمیایی و توزیع نمک در نیمرخ خاک تحت کشت سه رقم ذرت در شرایط استفاده از سیستم آبیاری قطره­ای (نوارهای تیپ)، پژوهشی در سال 1396 در مزرعه پژوهشی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران، واقع در کرج به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه هیبرید ذرت، سینگل­کراس­های 260، 400 و 704 (V1، V2 و V3) و سه سطح شوری آب آبیاری 7/0، 3 و 5 dS/m (S1، S2 و S3) بودند.ECe ، pHو کاتیون­هایسدیم، پتاسیم و کلسیم + منیزیمبرای تعیین نیمرخ شوری در خاک، در طول دوره رشد گیاه و در لایه­های 20-0، 40-20 و 60-40 سانتی­متری خاک و به فواصل 10 و 20 سانتی­متری از خطوط آبیاری اندازه­گیری شدند.نتایج شوری عصاره اشباع خاک (ECe) و مقدار سدیم اندازه­گیری شده در دو لایه 20-0 و 40-20 سانتی­متری، نشان داد که شوری و سدیم خاک تحت تاثیر سطوح مختلف شوری آب آبیاری و عمق خاک اختلاف معنی­داری داشتند. میزان شوری و سدیم خاک رابطه مستقیم با شوری آب آبیاری و طول دوره رشد ارقام ذرت و رابطه عکس با عمق خاک داشت. به طوریکه بالاترین میزان شوری (4/13 dS/m) و سدیم خاک (6/95 meq/L) در لایه 20-0 سانتی­متری تیمار V3S3 و کمترین میزان آن (4/2 dS/m و 5 meq/L) در لایه 40-20 سانتی­متری تیمار V2S1 مشاهده شد.همچنین با توجه به وضعیت ارقام ذرت بدون توجه به تیمار شوری مشاهده شد که بین سه هیبرید اختلاف معنی­دار وجود نداشت و پتانسیل جذب نمک در هر سه رقم یکسان بود.در آبیاری­های با آب شور (دو سطح شوری آب آبیاری 3 و 5 dS/m)، جبهه رطوبتی کمتر به سمت خارج از خط آبیاری حرکت کرده و اغلب تجمع نمک در فاصله 10 سانتی­متری از خط آبیاری و سطح خاک به دلیل مصرف گیاه و تبخیر-تعرق مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش، در شرایط استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات کشاورزی با استفاده از سیستم آبیاری قطره­ای، در آخر فصل رشد یا زمستان نیاز به یک آبشویی است تا نمک­های جمع­شده در لایه سطحی خاک را از ریشه گاه خارج ساخت.

کلیدواژه ها

آبشویی, توزیع نمک در خاک, رابطه آب و خاک و گیاه, شوری آب آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.