افشین عبداللهی - افشین عبداللهی، استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

در مقررات اسلامی برای نحوه احراز توبه شرایط سختی پیش بینی نشده است، بلکه با اعلام ندامت و پشیمانی، انجام عمل صالح، رد حق الناس و ادای واجبات، اصل بر صحت توبه مرتکب است و خداوند متعال آن را مورد پذیرش قرار می دهد. متاثر از چنین احکامی، نهاد توبه در قانون مجازات اسلامی 1392 پیش بینی شده است که با توجه به شرعی بودن نهاد توبه انتظار این بود اثبات توبه و احراز آن در عمل چندان سخت نباشد، بر این مبنا، این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی و بررسی احکام شرعی به چگونگی اثبات توبه از سوی مرتکب و نحوه احراز آن از سوی مقام قضایی با مطالعه موردی آرای دادگاه ها می پردازد. در پایان این نتیجه حاصل شد که مواد قانون مجازات اسلامی در مورد توبه دارای کاستی هایی از جمله ابهام در نحوه اعلام از سوی مرتکب و مطلق بودن اختیار مقامات قضایی در رد یا پذیرش توبه است و به منابع و فتاوای فقهی نیز در اینخصوص توجهی نشده است. همچنین تحلیل آرای دادگاه ها نشان داد که در عمل نیز درک درستی از مقررات شرعی توبه در خصوص نحوه احراز آن وجود ندارد و برخوردهای سلیقه ای مشاهده می شود که در عمل منجر به صدور آرای متعارض و غیر عادلانه می شود.

احراز توبه, اختیارات مقام قضایی, منابع معتبر فقهی, رای دادگاه