محمد علی بابایی - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی
داور مهدوی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

قلمرو کیفری[1] یکی از عناصر تعیین کننده محدوده اعمال اصول و قواعد دادرسی عادلانه در رسیدگیهای کیفری و غیر کیفری، و از دستاوردهای مهم حقوق بشر نوین به شمار می آید. تبیین مفهوم و فلسفه قلمرو کیفری و معیارهای آن و ضرورت پذیرش این مفهوم در نظام حقوقی ایران از جمله موضوعات در خور بررسی است.       دیوان اروپایی حقوق بشر برای اولین بار مفهوم قلمرو کیفری را مطرح کرد. در این تاسیس حقوقی، تمامی تخلفاتی که ضمانت اجراهایی با ماهیت سرکوبگر کیفری دارند، از تضمینات دادرسی عادلانه برخوردار می شوند. در صورتی که تخلف ارتکابی با یکی از معیارهای چهارگانه توصیف تخلف در قوانین کیفری، ماهیت تخلف، هدف ضمانت اجرا، و ماهیت و میزان ضمانت اجرا منطبق باشد، تخلف مزبور مشمول قلمرو کیفری خواهد بود.       ایران نیز به عنوان عضوی از جامعه بین الملل که میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 1996 را امضا کرده است، خود را مکلف به رعایت تضمینات فوق در این قلمرو می داند. واژگان کلیدی: قلمرو کیفری، معیارهای قلمرو کیفری، دادرسی عادلانه، مراجع غیر قضایی، تضمینات دادرسی عادلانه.  

قلمرو کیفری, معیارهای قلمرو کیفری, دادرسی عادلانه, مراجع غیر قضایی, تضمینات دادرسی عادلانه