سیدمحمدجواد سیدشبیری - مدیر گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان انجمن نخبگانی رجال و حدیث حوزه علمیه خراسان
مصطفی قناعتگر - حوزه علمیه مشهد

چکیدهرساله توحید مفضل، نمونه ای از میراث روایی مفصل شیعی است. رسالت نوشتار پیش رو، اعتبارسنجی رساله از جهت مضمون و تعیین نسبت آن با سایر روایات است تا عیار درستی و نادرستی آن کشف شود.در مسیر اعتبارسنجی، ابتدا مدلول انفرادی گزاره هایی از رساله که از حیث محتوا به چالش کشیده شده اند بیان شده است. سپاس با پژوهش در سایر منابع حدیثی، روایاتی که پیرامون موضوع آن گزاره به بحث پرداخته اند(در صوت وجود) استخراج شده و مدلول آن ها نیز تبیین گردیده است. در این مرحله مدلول اول بر مدلول دوم عرضه و نتیجه فرآیند، بیان شده است.روایات نسبت به گزاره های رساله از سه حالت موافقت، مخالفت و سکوت برخوردارند. در هر کدام از این حالات نیز، درصد اعتبار رساله با توجه به ویژگی های دو طرف عرضه روشن می گردد.بررسی گزاره های مختلف رساله و نوسانات آن در اعتبار، سبب قول به تفصیل در اعتبار گزاره های رساله می گردد.

واژگان کلیدی: توحید مفضل, اعتبارسنجی محتوایی, فرآیند عرضه, موافقت محتوا, مخالفت محتوا