ارزیابی حوضه آبخیز گلال کبود استان ایلام با استفاده از فناوری نوین GIS به منظور اجرای صحیح طرح های آبخیزداری

هدف اصلی از انجام این تحقیق ارزیابی طرح های آبخیزداری قابل اجرا در حوضه آبخیز گلال کبود ایلام با بکارگیری روش های تجربی و استفاده از فناوری نوین GIS می باشد. بسیاری از طرح های آبخیزداری به دلیل تغییرات ناگهانی شرایط اقلیمی، طبیعی و یا انسانی دیگر جوابگو نیستند. منطقه مورد مطالعه به دلیل دارا بودن شرایط اقلیمی و همجواری با مرز عراق و همچنین دخالتهای نابجای انسان در بهره گیری از منابع طبیعی از جمله راه سازی و تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به کشاورزی و .. مستعد ایجاد ناپایداری از جمله زمین لغزش می باشد. بنابراین شناسایی این مناطق جهت اجرای صحیح طرح های آبخیزداری ضرورت پیدا می کند. برای این منظور ابتدا عوامل موثر در وقوع این پدیده که شامل جنس خاک یا سنگ، ساختار زمین شناسی، شکل دامنه، کاربری اراضی، ارتفاع نسبی و آبهای زیرزمینی شناسایی شدند، سپس اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی زمین لغزش ها در محیط GIS گردید. برای وزن دهی به معیارها به دلیل کوهستانی بودن منطقه از روش تجربی آنبالاگان استفاده شده است. معیار وزن دهی عناصر موجود در هر لایه بر اساس بیشترین نقشی بوده که در داخل آن لایه و در زمین لغزش موثر می باشد. پس از ترکیب لایه های مختلف عوامل اثر گذار در وقوع زمین لغزش، نقشه مناطق مستعد زمین لغزش با پنج طبقه با خطر بسیار بالا، خطر بالا، خطر متوسط، خطر کم و خطر بسیار کم بدست آمد. در نهایت به منظور ارزیابی میزان دقت روش مورد استفاده، نقشه پهنه بندی با نقشه واقعی زمینی انطباق داده شد که نتایج نشان داد بیش از 38 درصد از منطقه مورد مطالعه در پهنه خطر بسیار بالا واقع شده است و بیانگر دقت بالای این روش می باشند.

کلیدواژه ها:

زمین لغزش ، طرح های آبخیزداری ، روش آنبالاگان ، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، گلال کبود