جایگاه و نقش امام علی (ع) در نسخه خطی خاوران نامه

بشریت در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود، رهبران و حاکمان بسیاری به خود دیده است که در ادوار و اعصار مختلف زیسته و بعضا در یاد و خاطر مردم جاودان گشته اند. اما هرگز کسی به بزرگی و عظمت علی (ع) رهبری و حکومت نکرده است. علی (ع) ملقب به امیرالمومنین، یکی از بزرگترین مردان تاریخ اسلام و امام اول شیعیان است. از این رو زندگی امام علی (ع) در طول تاریخ هنر اسلامی به عنوان قهرمان مسلمان و الهی، یکی از رایج ترین مضامین تصویرسازی بوده و همواره به طرق مختلفی به وجه اسطوره ای و الهی شخصیت ایشان پرداخته شده است که بارزترین آن خاوران نامه ابن حسام است. کتاب خاوران نامه یک مثنوی حماسی است که در آن داستان های خیالی و صحنه های پیکار حضرت علی(ع) با دیوان و اژدهایان و دلاوری های ایشان در نبرد با موجودات افسانه ای و همچنین پادشاهان در سرزمین خاور به نظم کشیده شده است. آنچه که از متن روایات و داستان های خاوران نامه قابل نتیجه گیری می باشد این است که امام علی (ع) به عنوان قهرمان مسلمانان و پهلوانی با توانایی های خارق العاده، انسانی آرمانی و حماسی است که در نقش پهلوانی در نبرد بین خوبی و بدی ظاهر می شود و نمادیست از خیر که به پیکار شر برخاسته است. اساس این مقاله بر مبنای تحقیق به روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی همراه با ارائه تصاویر و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای می باشد.

کلیدواژه ها:

خاوران نامه ، امام علی(ع) ، مضامین حماسی ، اسطوره ، نگارگری ایران