مریم وراوی پور - کارشناسی ارشد ارم شیراز
محمدعلی کریمی پور - عضو هیات علمی دانشگاه شیراز

پیشینه هزار ساله ی علوم ماورا الطبیعه منشا عقاید و آثار متعدد و متنوعی در فرهنگ جوامع کهن است. بشر همیشه درصددتدوین قوانینی بوده است تا بتواند با آن علم، به اسرار زندگی پی ببرد و به آرزوهای خود دست بیابد و در تمام زمان هاهمیشه در فعالیت و جست و جو بوده است. در مقابل وجه رسمی هنر، چهره ی دیگری از آن وجود دارد که به آن هنرعامیانه می گویند و بدین ترتیب بر جنبه ی مردمی آن تکیه می شود. هنر عامیانه زمانی واقع گراست و گاه به تمثیل و استعاره و رمز و اشاره، مقصود خود را بیان می کند. این هنرها که در اصطلاح عامیانه و در نوشته ها طلسم و جادو شناخته شده اند، بر فرهنگی بنا شده است که آن فرهنگ امروز دیگر مورد تایید نیست و به آن به دیده مشتی خرافات نگریسته می شود.اگر چه بسیاری از این علوم در جامعه مدرن پذیر امروز دیگر جایگاهی ندارد، حافظه انسان ها هنوز پس مانده ی آن رابه یادگار دارد.قرن نوزدهم و دوران قاجاری تغییرات و اثرات زیادی براوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران گذاشت و بر نیاز روحی مردم در مقابله با فقر، بیماری، قحطی و ضعف روز افزون کشور افزود و توسل به طلسم و دعا به صورت مرهم و تنها روزنه امید در آمد وعلوم ماوراءالطبیعه را بیش از پیش گسترش داد. عدم اطمینان نسبت به آینده و وجود این احتمال که چیزی بنای امن امروز را دچار مشکل می کند، این حس که باید به هر نحو ممکن امنیت فردا را تضمین کرد یا دست کم امیدبه آن را به وجود آورد افراد را به سمت و سوی طلسم و دعا سوق داد. جدا از منشا خرافی که بر این علوم احاطه دارد،فرهنگ غنی و خاستگاه چنین آثاری قابل تامل و تحقیق است. این تصاویر و اشیاء بی نظیر ارزش های هنری و بصری زیادی دارند که در این پژوهش هدف کشف ارزش های بصری نقوش طلسم و کاربردی کردن آن و رسیدن به بیان جدید در فضای گرافیک است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام شده و شیوه گردآوری داده ها مطالعه اسناد و کتابخانه ای است.

طلسم، ویژگی بصری، طراحان معاصر، ایران