سبک شناسی لایه آوایی اشعار عربی سعدی شیرازی

مقاله ی حاضر به بررسی لایه ی آوایی قصاید عربی سعدی شیرازی پرداخته و اشعار وی از دو جنبه ی علم عروض (شامل اوزان شعری و قافیه) و علم بدیع (تکرار، هماهنگی های آوایی، جناس و سجع)، به روش توصیفی – تحلیلی و بااستفاده از آمار، واکاوی شده است. نتایج نشان میدهد که وی اشعار عربی را بیشتر در بحرهای طویل، بسیط، کامل، رمل، خفیف و وافر سروده است و بحر طویل بیش ترین درصد را دارد که بحری ملایم و مختص شعر عربی است این پدیده ناشی از تاثیر محیط زندگی و مطالعات وی و همچنین حزن درونی وی در قبال حمله مغول به بلاد مسلمین و خرابی آنها به ویژه بغداد است.در بخش قافیه، حروف روی ر،د، ب ، بیشترین بسامد را به ترتیب داشته اند که بیانگر حالت اضطراب و نگرانی وی در این اشعار می باشد. تکرار در دو سطح واژه و جمله، علاوه بر ایجاد تناسب درونی میان اجزای کلام، با اهدافی همچون ابراز تعجب و تاکید بر مفاهیمی خاص به کار گرفته شده است.تکرار حروفی خاص یا همان نغمه ی حروف، دیگر ویژگی موسیقایی اشعار عربی سعدی است که وی با استفاده از تکرار حروف و در نظر گرفتن ویژگی های هر یک از آنها، احساسات درونی خود از جمله اضطراب، درد و ناراحتی خود را به مخاطب نشان داده است. جناس اشتقاق از بسامد بالایی در اشعار عربی سعدی برخوردار است و دلالت بر دایره واژگانی زیاد وی در زبان عربی است و سجع نیز به وفور در این اشعار استفاده شده است که مطابق قواعد عربی است.

کلیدواژه ها:

سعدی شیرازی ، اشعار عربی ، سبک ، سبک شناسی ، لایه آوایی