اسداله جعفری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
حمیدرضا رئیسی - کارشناس ارشد رشته زبان و ادیات فارسی

انسان همواره در واکنش نسبت به تاریکی ها، هیجان ها، اضطرابها، ناشناخته ها، خفقانها و سانسورها و برای بیان غیرمستقیم عواطف و افکار خویش از پیچیدهترین و شاید غنی ترین فرایند استعاری سازی ادبی؛ یعنی نمادپردازی بهره برده است. جعفر مدرس صادقی از نویسندگان برجسته و معاصر ادب فارسی، آثار متعددی در زمینه ی داستان کوتاه و رمان منتشر ساخته و در تمام آثار خود کمابیش از نمادپردازی استفاده کرده است. پژوهش حاضر، نماد و نمادپردازی را در سه رمان گاوخونی ، آب و خاک و کله اسب نوشته جعفر مدرس صادقی بررسی مینماید. مدرس صادقی در این سه اثر به وفور از نمادها استفاده کرده است. نویسنده در رمان گاوخونی از چهار دسته نمادهای زبانی، مکانی، شخصیت و صحنه سود جسته است اما استفاده از نمادهای مکانی در این اثر نمود پررنگ تری دارد. در رمان آب و خاک از نمادپردازی مکانی استفاده نشده است و تمرکز بیشتر بر استفاده از نمادگرایی در شخصیت پردازی است. در رمان کله ی اسب نیز از هر چهار دسته ی نمادها استفاده شده است که استفاده از نمادپردازی مکانی، زبانی و صحنه به موازات هم و به طور یکسان دیده میشود.

رمان، نماد، جعفر مدرس صادقی، گاوخونی، کله اسب، آب و خاک