بررسی جبر و اختیار در دیوان حافظ
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: ششمین همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه زبان و ادبیات ایران
- کد COI اختصاصی: MTCONF06_258
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 2076
نویسندگان
کارمند و مدرس دانشگاه فنی وحرفه استان کردستان - ایران دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی
چکیده
جبر و اختیار یکی از مباحثی است که از دیرباز تاکنون مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته است. شاعران از جمله کسانی هستند که آثارشان تجلی گاه جبر و اختیار به عنوان یکی از مهم ترین مباحث کلامی است. حافظ یکی از شاعرانی است که آراء وی درباره ی این موضوع وی را در زمره ی افرادی قرار داده است که نمی توان او را جبری مطلق و یا اختیارگرای صرف دانست. اشعار وی هم از جبر انسان در مقابل تقدیری که در ازل برای وی رقم زده شده است و هم از اختیاری که به انسان داده شده ، تا به جایگاهی که با همت و تلاش می تواند بدان برسد صحبت می کند. وی را نمی توان پیرو معتزله و یا اشاعره دانست به گونه ای که رد پای هر دو مکتب در کلامش به چشم میخورد و این امر ناشی از تردیدی است که نسبت به هر دو مکتب اشاعره و معتزله در وی است. این پژوهش میکوشد تا با توج6ه به اشعار خواجه درباره ی دیدگاه وی به مقوله ی جبر و اختیار، هم عقاید جبری و هم دیدگاه اختیار گرای وی را مشخص ساخته و علت گرایش حافظ به هر دو مکتب را آشکار سازد.کلیدواژه ها
حافظ، اشاعره ، معتزله، جبر، اختیار.مقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.