بررسی ویژگی های فیزیکومکانیکی دانه انجره (Urtica pilulifera) و بهینه یابی شرایط استخراج صمغ حاصل از آن به روش سطح پاسخ

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی، دوره: 9، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JRIFST-9-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 473
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا زمانی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

سید محمدعلی رضوی

استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمد صادق امیری

استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

در این پژوهش، خصوصیات هندسی، ثقلی و اصطکاکی دانه انجره موردارزیابی قرار گرفت. طول، عرض و ضخامت دانه ها به ترتیب 2/49، 1/98 و 0/78 میلی متر و میانگین های حسابی و هندسی قطر، ضریب کرویت و سطح دانه ها به ترتیب 1/75، 1/29 میلی متر، 0/52 و 5/31 میلی مترمربع به دست آمد. دانسیته واقعی، دانسیته توده و درصد تخلخل دانه ها به ترتیب 1168/12، 19/457 کیلوگرم بر مترمکعب و 60/86 درصد و متوسط ضرایب اصطکاک استاتیکی بر سطوح تخته سه لایه، شیشه، لاستیک، فایبرگلاس و آهن گالوانیزه به ترتیب 0/28، 0/21، 0/34، 0/22 و 0/27 بود. در ادامه با استفاده از روش سطح پاسخ، شرایط بهینه استخراج موسیلاژ دانه انجره به عنوان منبع جدید هیدروکلوئیدی با هدف دستیابى به حداکثر میانگین سطح دانه ها بعد از اعمال تیمارها نسبت به میانگین سطح دانه های اولیه، راندمان استخراج و ویسکوزیته تعیین شد. برای این منظور تاثیر سه متغیر مستقل شامل دمای خیساندن (60-25 درجه سانتی گراد)، زمان خیساندن (4-0/5 ساعت) و نسبت آب به دانه (1:20 تا 1:60) توسط طرح آمارى مرکب مرکزى صاف بررسی شد. راندمان استخراج و ویسکوزیته به طور معنى دار (0/05> P) تحت تاثیر تمامى متغیرهاى مستقل قرار گرفتند، درحالى که تاثیر دما بر نسبت سطح دانه ها معنی دار نبود (0/05< P). براساس روش بهینه سازی عددی، شرایط بهینه استخراج صمغ دانه انجره به صورت دمای خیساندن 59 درجه سانتی گراد، زمان خیساندن 3/4 ساعت (204 دقیقه) و نسبت آب به دانه 1:40 تعیین گردید. در شرایط بهینه، مقادیر نسبت سطح دانه ها، راندمان استخراج و ویسکوزیته به ترتیب 2/39، 9/70 درصد و 6/25 میلی پاسکال/ثانیه به دست آمد. نتایج این تحقیق ارزش کاربردی برای طراحی تجهیزات پس ازبرداشت، فراوری دانه های انجره و همچنین استخراج موسیلاژ از دانه ها دارد.

کلیدواژه ها

بهینه یابی استخراج, خواص مکانیکی, دانه انجره, موسیلاژ, ویسکوزیته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.