کاربرد سنجه های سیمای سرزمین در ارزیابی تغییرات ساختار چشم انداز دشت یزد اردکان

کاربرد اکولوژی سیمای سرزمین در زمینه های مختلف برنامه ریزی شهری نشان دهنده قابلیت تحلیل و بیان کمی نتایج حاصل از تعامل انسان و محیط زیست است که خود به صورت اختلال و ناهمگنی در سطح زمین بروز می کند. امروزه تغییرات بدون برنامه کاربری اراضی به مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تغییرات ساختار چشم انداز حوضه آبخیز دشت یزد-اردکان به کمک سنجش از دور و با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین در یک بازه زمان 30 ساله، برای برنامه ریزی های فعلی و آتی استفاده از سرزمین در جهت توسعه پایدار حائز اهمیت است. برای تهیه نقشه کاربری اراض از تصاویر ماهوارهای لندست 5 سال 1998 و لندست 8 سال 2018 استفاده شد. به منظور بررس تغییرات کاربری اراضی در این بازه زمان از سنجه های تراکم غنای لکه( PRD)، نسبت مساحت لکه (PLAND)، فشردگی لکه (GY RATE) و سرایت(CONTAGE) در دو سطح طبقه و لندسکیپ در سطح سیمای سرزمین در نرم افزار Fragstats استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در سطح کلاس با استفاده از سنجه های درصد پوشش، تعدا لکهها، تراکم لکه و مساحت بزرگترین اندازه لکه کاربری انسان ساخت افزایش یافته که این موضوع موجب کاهش شدید اندازه لکه های پوشش گیاهی شده است. این فرایند تغییرات در سیمای سرزمین منجر به کاهش بازدهی و کوچک شدن قطعات کلاس اراضی پوشش گیاهی گردیده است. نتایج در سطح سیمای سرزمین نیز به طور کلی نشان داد سیمای سرزمین تکه تکه تر و از نظر میزان یکپارچگی عناصر ساختاری، ناپیوسته تر و از نظر نوع کاربری پوشش موجود در واحد سطح متنوع ترشده است.

کلیدواژه ها:

سنجه های سیمای سرزمین ، کاربری اراضی ، تغییرات ، دشت یزد-اردکان