محمدمهدی آریان پور - دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
محسن دهقانی قناتغستانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.
سید نصیب الله دوستی مطلق - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

گرم شدن زمین به عنوان بستر حیات بشر، چالشی است که تاکنون دانشمندان در شناسایی دلایل آن به اتفاق نظر نرسیده اند. برخی از دانشمندان معتقدند که گازهای گلخانه ای تولید شده توسط انسان در طول سال های پس ازانقلاب صنعتی موجب گرمایش جهانی شده است. در مقابل، بخش قابل توجهی از جامعه علمی دلایل ارائه شده از سمت گروه نخست را فاقد مبنای علمی دقیق دانسته و عوامل دیگری مانند ظهور لکه های خورشیدی، جذبگرمایی اقیانوس ها و تغییرات در توزیع اجزای درون اقیانوسی را موجب بروز گرمایش جهانی می دانند. علاوه بر این، نظریات علمی متعدد دیگری نیز وجود دارد که همگی دلایل مختلفی برای گرمایش زمین ارائه می کنند. یکی ازتبعات گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی است. سازمان های بین المللی از جمله سازمان ملل متحد، با تشکیل کنوانسیون تغییرات اقلیمی به دنبال حل این مشکل جهانی برآمده اند؛ اما این کنوانسیون علی رغم نبود توافق بیندانشمندان و صاحب نظران این حوزه، تنها نظریه ی گازهای گلخانه ای را معتبر دانسته و سعی دارد با ایجاد معاهدات بین المللی، کشورها را وادار به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن نماید. در همینراستا این کنوانسیون در سال 2015 ، سندی به تصویب رساند که به موافقت نامه آب و هوایی پاریس شهرت یافت . هدف نهایی این سند، ممانعت از افزایش دو درجه ای دمای کره ی زمین معرفی شده است. یکی از راه هایی کهنهادهای بین المللی به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه ای سرلوحه ی کار خود قرار داده اند، مالیات کربن می باشد. مالیات بر محتوی کربن سوخت های فسیلی که به آن مالیات کربن نیز گفته می شود، معادل مالیات بر دیاکسیدکربن حاصل از احتراق سوخت های فسیلی است. بسیاری از کشورها در مورد اثرات منفی مالیات کربن بر صادرات صنایع انرژی بر، ابراز نگرانی کرده اند. در این پروژه تلاش بر این است که با ابزارهای مدیریت استراتژیک، راهبرد مناسب در مواجهه با موضوع مالیات کربن، برای جمهوری اسلامی ایران، ارائه شود؛ برای نیل به این هدف، از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی موسوم به IEFE و مدل SWOT ، برای تدوین استراتژی کلان استفاده می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد شکاف گسترده ای بین سیاست های تنظیمی مالیات کربن بر روی کاغذ و اجرای آن در عمل وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد اجرای این مالیات در جمهوری اسلامی ایران، سبب ایجاد تبعاتی مانند لطمه شدید به رقابت اقتصادی در زمینه صادرات، افزایش قیمت کالاها و خدمات، آسیب و فشار بیشتر به قشر کم درآمد و... خواهد شد

ایران، کربن، گاز گلخانه ای، مالیات کربن ، برنامه ریزی راهبردی.