سیدایمان حفاظی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
مینا زارع - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
سیده افسانه حفاظی - دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه بیرجند

امروزه کشاورزی به عنوان مهمترین و اصلی ترین بخش تامین کننده نیازهای خوراکی مردم جهان محسوب میشود، به طوریکه کشورها تلاش می نمایند با تقویت این بخش نیازهای مردم کشور خود را تامین نمایند یا در صادرات محصولات کشاورزی در جایگاه مناسبی قرارگیرند. استان خراسان جنوبی خاستگاه محصولاتی ارزشمند و منحصر به فرد از قبیل زرشک و زعفران و عناب بوده بطوریکه مقام اول سطح زیر کشت و تولید زرشک ، مقام اول سطح زیر کشت و تولید عناب و مقام دوم سطح زیر کشت و تولید زعفران را دارا می باشد. کاشت عناب، زرشک، پسته و زعفران از جمله این محصولات است که سهم مهمی در تولیدات کشاورزی و معیشت کشاورزان داشته و در طی چند سال اخیر روند سطح زیر کشت این محصولات افزایشی بوده است. این تحقیق به بررسی روند کاشت و تولید این محصولات در یک دوره 10 ساله پرداخته است. نتایج نشان از روند افزایشی سطح زیر کشت و تولید محصولات مورد مطالعه دارد. سطح زیرکشت محصولات در سال های مورد مطالعه تقریبا به یک نسبت برابر افزایش یافته لذا افزایش تولید در این سال ها به دلیل افزایش سطح زیر کشت اتفاق افتاده است با توجه به منابع آبی در دسترس می بایست بهره وری عوامل تولید را افزایش داد نه اینکه به سطح زیر کشت اضافه کرد. با توجه به تجزیه و تحلیل روند سطح زیرکشت محصولات، کمبود منابع آبی و شرایط اقلیمی، توسعه کاشت عناب برای شهرستان های بیرجند، خوسف و سربیشه، کاشت پسته برای بشرویه، زعفران و زرشک برای قاین، کاشت زعفران و پسته برای سرایان و فردوس و کاشت زرشک برای درمیان و زیرکوه پیشنهاد می شود.

زرشک، زعفران، عناب، پسته، خراسان جنوبی،