علی کاظم زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه غیرانتفاعی دانش البرز
ناصر شمس کیا - استادیار گروه مهندسی عمران ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران

آن چه که در این پژوهش از آن به عنوان تاب آوری شهرستان محور نام برده شده است ، سنجشی در جهت برنامه ریزی و ارتقا مدیریت بحران در سطح یک شهرستان (قبل ، حین و بعد از وقوع بحران) در مواجهه با حوادث طبیعی و انسان ساز می باشد. در این تحقیق برای سنجش تاب آوری شهرستان کلیه ی دارایی های مادی و معنوی موجود به همراه شاخص های متداول در کالبد یک شهرستان در 9 محور همچون زیرساخت های حیاتی و شبکه ی راه های برون شهری ملاک قرار گرفته شده است. براین اساس درجهت دستیابی به معیارهای کیفی و کمی قابل طرح برای سنجش تاب آوری شهرستان محور ، تاب آوری شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام در مواجهه با سیلاب فروردین 1398 به عنوان حادثه ی منتهی به بحران مورد سنجش قرار گرفته شده است و نتایج نشان داد که این شهرستان براساس روش پژوهشی مورد اتخاذ در وضعیت نسبتا تاب آور – ویران شونده قرار دارد . این موضوع مستلزم آن است که تغییر طرح های مرتبط با مراکز جمعیتی و زیرساخت های شهرستان دره شهر ، همچنین تغییر طرح های مرتبط با شبکه راه های برون شهری و ابنیه راه در دستور کار قرار گیرد. به طور مشخص تغییر و اصلاح طرح های در دست ساخت همانند طرح های مرتبط با شبکه راه های برون شهری حدفاصل دهانه ی جنوبی تونل کبیرکوه تا رود سیمره و مکان یابی برای احداث پل در مسیر جدید محور دره شهر – پلدختر به همراه ترمیم و تقویت پل رماوند به انضمام مسیر منتهی به این پل ، می توانند تاب آوری شهرستان دره شهر را در مواجهه با سیلاب ارتقا دهند و شرایط را از لحاظ تاب آوری از شرایط نامناسب کنونی عبور داده و به وضع مطلوب برسانند. الگوی سنجش تاب آوری شهرستان محور می تواند این امکان را فراهم سازد تا بتوان هزینه ها را در یکی از به صرفه و صلاح ترین مسیرهای ممکن درجهت ارتقا تاب آوری شهرستان و مدیریت بحران تفکیک ، الویت بندی و هدفمند نمود.

تاب آوری ، بحران ، مدیریت ، الگو ، سیلاب