تحلیل تطبیقی تاثیر فرهنگ دینی بر الگوهای روابط فضایی در خانه ( مطالعه موردی: خانه های مسلمان نشین و زرتشتی نشین شهر کرمان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه معماری و شهرسازی پایدار، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SAUD-8-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 500
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر رضا شیخ بهایی

دانشجوی کارشناسی ارشد، آزمایشگاه طراحی معماری، مدل سازی و ساخت، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

منصور یگانه

استادیار، آزمایشگاه طراحی معماری، مدل سازی و ساخت، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

موضوع این مقاله بررسی و تحلیل تطبیقی نقش ارزش­ها و نگرش­های دینی بر الگوهای روابط فضایی در خانه­های مسلمان­نشین و زرتشتی­نشین شهر کرمان است. بر اساس نظریات اندیشمندان، در شکل­گیری خانه و روابط فضایی حاکم بر آن، فرهنگ، تاثیر عمیقی دارد. یکی از وجوه فرهنگ، ارزش­ها و نگرش­های دینی است، که با شناخت آنها، می­توان معماری مطلوب مبتنی بر بوم و فرهنگ ایجاد کرد. این مقاله در بخش روش شناختی از نظریه نحو فضا بهره برده ­است. هدف اصلی این پژوهش شناخت میزان تاثیرپذیری الگوهای روابط فضایی خانه­های مسمانان و زرتشتیان از ارزش­ها و نگرش­های دینی آنها و همچنین شناخت اشتراکات و افتراقات کالبدی و فضایی خانه­ها بر مبنای تفاوت های فرهنگ دینی آنهاست. روش به­ کار رفته در این پژوهش، ترکیبی از روش­های تفسیری- تاریخی با تکنیک تحلیل محتوا و استدلال منطقی است. همچنین با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای، مطالعات تاریخی صورت گرفته و شبیه سازی با نرم­افزار گرسهاپر و پلاگین اسپیس سینتکس و نرم­افزار دپث مپ و تحلیل گراف­های توجیهی تهیه شد. این گراف­ها برای 16 نمونه از خانه­های تک­حیاطه مرکزی مسلمان­نشین و زرتشتی­نشین شهرکرمان که به­ صورت خوشه­ای هدفمند انتخاب­ شده بودند، به کار گرفته شد. تحقیق روی شاخصه­های تفاوت درصد حیاط و ساختمان، تفاوت درصد جرم و فضا، میزان شفافیت نمای جنوبی خانه­ها و مولفه­های نحو فضا صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که خانه­های مسلمانان در شاخص های مطالعه شده دارای تفاوت­هایی آشکار و پنهان نسبت به خانه­های زرتشتیان است. می توان دلایل این تفاوت­ها را در اختلافات فرهنگ دینی و اعتقادات این دو دین جست­وجو کرد و می­توان نتایج آن را در کالبد معماری این خانه­ها مشاهده نمود.

کلیدواژه ها

مرکزیت, روابط فضایی, خوانایی, پیکره بندی فضا, ضریب افتراق

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.