سرنخ های کالبدی مسکن در برچسب زنی سطح اجتماعی-اقتصادی ساکنان

مسکن و مشخصه های کالبدی آن شاخصی از وضعیت اجتماعی-اقتصادی ساکنان هستند که افراد را در معرض برچسب قرار می دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کالبدی موثر در برچسب زنی اجتماعی-اقتصادی به ساکنان از دیدگاه دو گروه کاربر و طراح انجام شد. جهت حصول این اهداف مجموعه ای از عوامل کالبدی موجود در منابع را با استفاده از روش کیفی داده بنیاد شناسایی و در قالب پرسشنامه مشخصه های کالبدی مسکن تدوین شد و در اختیار 2 گروه افراد شامل 247 نفر کاربر با نمونه گیری تصادفی و 103 نفر متخصص حوزه معماری با نمونه گیری گلوله برفی قرار داده و نظرسنجی انجام شد. شناسایی عوامل موثر با محاسبه میانگین نمره کسب شده برای هر دسته (به عنوان نقطه برش) و حذف عوامل با نمره کمتر از حد تعیین شده انجام شده و از طریق تحلیل عاملی اکتشافی در  6گروه دسته بندی شدند. به منظور بررسی تفاوت دیدگاه دو گروه پاسخگو، آزمون تی مستقل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد دیدگاه دو گروه در خصوص اثر عوامل موقعیت مکانی، سایت و بعد داخلی مسکن واجد تفاوت معنادار یافت شده است اما در دو مشخصه ساختمان و واحد مسکونی تفاوت معناداری را نشان نمی دهد. همچنین مشاهده شد که کاربران مشخصه های بعد داخلی را مهمترین عامل در تشخیص سطح اجتماعی-اقتصادی ساکنان دانسته اند، اما طراحان مجموعه عوامل موقعیت مکانی را به عنوان موثرترین دسته اعلام کرده اند. لذا لازم است طراحان با توجه به نظرات کاربران و استفاده هدفمند از عناصر و مشخصه ها در سطح عرف اقدام به طراحی نمایند؛ این فرآیند با انتقال معانی مورد پذیرش جامعه موجب کاهش القای برچسب زنی منفی به مسکن اقشار کم درآمد منجر خواهد شد.

کلیدواژه ها:

مسکن ، سرنخ های کالبدی ، طبقه ی اجتماعی-اقتصادی ، برچسب زنی