فقه تعاملات اجتماعی * یا نگاهی دیگر به هدف، روش و گستره موضوعی دانش اقتصاد
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 644
فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IES-12-2_009
تاریخ نمایه سازی: 11 مرداد 1399
چکیده مقاله:
تعاملات شکل گرفته بین انسان های یک جامعه، واقعیت زندگی اجتماعی هر جامعه ای را شکل می دهد. پر پیداست که اندیشه عالمان اجتماعی به نوعی هم بر شکل گیری شیوه خاصی از تعاملات اثرگذار بوده و هم از آن تاثیر می پذیرد؛ اما نکته مهم، تلاش هر عالم اجتماعی در ارائه یک زندگی به سامان، معطوف به بهبود حیات اجتماعی و پیشرفت اقتصادی مردمان خود از دیدگاه مختار خویش است. البته آنچه مسلم است، تفاوت نگاه عالمان در تفسیر بهبود ، پیشرفت و یا جامعه به سامان است؛ تفاوتی که عمدتا ریشه در پیش فرض های فلسفی (معارف درجه دو) آن ها دارد. در این مقاله قصد داریم بدون تمسک به پیش فرض های فلسفی، با ارائه تعبیری از دانش اقتصاد، بحث از علم اقتصاد غیرموصوف را منتفی ساخته و مسیر جدیدی برای علاقه مندان دانش اقتصاد اسلامی بگشاییم.
در این نوشتار دانش اقتصاد اسلامی با نام فقه تعاملات اجتماعی خوانده می شود؛ دانشی معطوف به طراحی و ارائه سازوکارهای بهره مندی عادلانه جامعه از مواهب و خیرات. هر مکتب اجتماعی اقتصادی، سازوکار خاصی را در مواجهه افراد با مسئله استخراج، بهره برداری، تولید، خلق، توزیع، و مصرف هر موهبت موجود در اجتماع پیشنهاد می دهد؛ سازوکاری که دربردارنده بسته های حقوقی مختلف مربوط به آن موهبت خاص خواهد بود. فقه تعاملات اجتماعی، با تعریف و تحدید حقوق مالکیت متخذ از دین در بهره مندی از هر موهبت، به ارائه سازوکارهای متصف به صفت اسلامی خواهد پرداخت. فقه تعاملات اجتماعی به نوعی بازگوکننده نگاهی متفاوت به هدف، گستره موضوعی و روش علوم اجتماعی اسلامی از جمله اقتصاد اسلامی در ساخت اجتماع است.
* این مقاله در زمره مقالات برگزیده هفتمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شده توسط مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در تاریخ 19و20 اردیبهشت 1397 می باشد که پس از تکمیل توسط نویسندگان و ارزیابی مجدد برای انتشار در این مجله انتخاب شده است .
کلیدواژه ها:
فقه تعاملات اجتماعی ، اقتصاد اسلامی ، بسته های حقوق مالکیت ، نهاد مالکیت ، طراحی سازوکار. طبقه بندی JEL: A11 ، D02 ، D63 ، P48 ، P51
نویسندگان
محمد نعمتی
استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (علیه السلام) تهران ایران.
مهدی موحدی بکنظر
استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.تهران ایران.
محمد جواد رضائی
استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.تهران ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :