سید محمد جواد سید شبیری - مدرس سطوح عالی حوزه علمیه خراسان

چکیده احتیاط یکی از احکام مربوط به حالت شک در تکلیف می باشد که اگرچه در بسیاری از موارد واجب نیست، ولی عقلا در شایستگی آن تردیدی ندارند. ولی آیا این ترجیح احتیاط، از ناحیه شارع است و براین اساس می توانیم قائل به استحباب شرعی احتیاط شویم یا ترجیح به حکم عقل و سفارش های شارع به احتیاط، ارشاد به حکم عقلی است هرچند بیشتر فقیهان با توجه به روایات فراوان، استحباب احتیاط را پذیرفته اند، ولی در مقابل برخی از آنان حسن شرعی احتیاط را با حسن عقلی آن سازگار ندانسته و ترجیح احتیاط توسط شارع را محال پنداشته اند. از این رو، با توجه به اثر گذاری فراوان رویکرد احتیاطی در سبک زندگی اسلامی و به دست آوردن قوانین شرعی و تفاوت های فراوان میان حسن عقلی و شرعی آن، در این نوشتار به تبیین و بررسی اشکالات حسن شرعی احتیاط و راهکار های موجود برای آن پرداخته شده و با تاکید بر تبیین صورت مساله، فرضیه ها و مبانی بحث که تاکنون کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته، استحباب شرعی احتیاط به چالش کشیده شده است.  

واژگان کلیدی:استحباب احتیاط, حسن عقلی, احتیاط مستحب, احتیاط شرعی, امر ارشادی, امر مولوی, امر طریقی