رهبری آموزشی در آموزش و پرورش دوره ابتدایی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دو فصلنامه دین و ارتباطات، دوره: 26، شماره: 56
  • کد COI اختصاصی: JR_JRC-26-56_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1093
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم شهرابی فراهانی

دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

علی اکبر خسروی بابادی

استادیار علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی

عباس خورشیدی

استاد علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد اسلامشهر

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی رهبری آموزش­مدار در سازمان های فرهنگی با تاکید بر مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران انجام شده است. بدین منظور مبتنی بر رویکرد پژوهش های ترکیبی از نوع اکتشافی (کیفی و کمی)، در دو بخش کیفی (بر اساس داده بنیاد خودظهور) و کمی (بر پایه روش پیمایشی مقطعی) داده های مورد نیاز گردآوری گردید. در بخش کیفی جامعه آماری شامل متخصصان و خبرگان حوزه رهبری آموزشی بود که به روش نمونه گیری غیراحتمالی آگاهانه از نوع هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری گردید. سپس به کمک فن دلفی و بارش مغزی تکمیل شد. نتایج حاصل از کدگذاری مبتنی بر روش داده بنیاد خودظهور منجر به شناسایی 248 شاخص، 39 مولفه و 5 بعد اعتقادی، ساختار کار و محیط، سبک رهبری، توانایی سازمانی و کاری رهبر و ویژگی های شخصی، عقلی و عاطفی رهبری گردید. جامعه مورد بررسی در بخش کمی شامل کلیه مدیران مدارس دوره اول ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر به تعداد 415 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 199 نفر تعیین و به روش تصادفی طبقه­ای نمونه انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تاییدی نشان داد یافته­های بخش کمی عینا موید بخش کیفی است. پژوهش حاضر ضمن ارائه الگوی رهبری آموزشی متشکل از ابعاد، مولفه­ها و شاخص­ها برای مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران، راهکارهایی را برای اجرای الگوی مزبور شناسایی و تدوین کرده است که در ادامه به آنها پرداخته شده است. الگوهای رهبری آموزشی، رویکردهای متفاوتی به رهبری و مدیریت سازمان های آموزشی دارند و یک تئوری خاص نمی­تواند رهبری و مدیریت مدرسه را به طور کامل به تصویر بکشد. با توجه به نتایج به­دست آمده می توان گفت الگوی ارائه شده در مقایسه با سایر الگوها دارای جامعیت بیشتری است و از طرف دیگر این الگو صرفا متناسب با ویژگی ها و استلزامات دوره اول ابتدایی است. از آنجاکه مدارس ابتدایی به عنوان نهاد زیربنایی و شکل دهنده افراد جامعه بوده و بذر تعهد، تقوا، مسئولیت­پذیری، خلاقیت، عشق و... در دوره ابتدایی پاشیده می­شود، این دوره در واقع نیازمند رهبری تجسم­گرا است.  بنابراین به­کارگیری و عملیاتی کردن الگوی مزبور می تواند به رهبری آموزشی اثربخش در دوره اول ابتدایی کمک بسزایی نماید.

کلیدواژه ها

رهبری آموزشی, سازمان های فرهنگی, بعد اعتقادی, بعد ساختار کار و محیط, بعد سبک رهبری, بعد توانایی سازمانی و کاری رهبر و بعد ویژگی های شخصی, عقلی و عاطفی رهبری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.