مرضیه آقاسی - فارغ التحصیل شیلات
ناصر مهردادی - مدیرکل محیط زیست استان تهران

پسماند تولید شده در صنعت کنسروسازی ماهی به دلیل محتوای بالای پروتئین آن دارای اهمیت بسیاری می باشد. در کشور ایران این پسماند تنها از روش دیگ پخت مورد استفاده مجدد قرار می گیرد. استفاده مجدد از پسماند صنایع غذایی می تواند راهکار موثری جهت کاهش ضایعات، تثبیت زباله های مواد غذایی و همچنین تولید انرژی و در نهایت آسیب کمتر به محیط زیست باشد. در این تحقیق با استفاده از روش سلسله مراتبی AHP (Analytic Hierarchy Process) و شناسایی برخی از روش های استفاده از پسماند ماهی، از بین گزینه های دیگ پخت، کمپوست هوازی، هیدرولیز آنزیمی و زباله سوز با استفاده از معیارهای فنی، اقتصادی، محیط زیستی و مدیریتی به تشخیص بهترین روش استفاده از پسماند کارخانه کنسرو ماهی پرداخته شد. نتایج حاصل از AHP نشان داد که از نظر متخصصین با توجه به معیارها و زیر معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، فنی و مدیریتی، بهترین روش دیگ پخت با امتیاز0/459 در اولویت استفاده از پسماند کنسرو ماهی قرار می گیرد. پس از آن روش های هیدرولیز آنزیمی، کمپوست هوازی و زباله سوز به ترتیب با امتیاز 0/256و0/189 و 0/097 قرار گرفتند. نرخ ناسازگاری کلی نیز برابر با 0.07 بود که این امر نشان دهنده قابل اعتماد بودن نتایج ارزیابی و اعتبار مدل می باشد.با توجه شرایط مورد بررسی و آنالیز حساسیت، دیگ پخت به عنوان بهترین روش برای مدیریت و ساماندهی پسماند کارخانه کنسرو ماهی در شهرک صنعتی میرود شناخته شد.

AHP, پسماند کنسرو ماهی, مدیریت پسماند