احمد عابدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین رحمانی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سارا حق پرست - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
داریوش مقدس - اداره کل سازمان محیط زیست استان مازندران

رودخانه هراز یکی از رودخانه های مهم آبریز دریای خزر بوده و پرآب ترین رودخانه غرب مازندران و یکی از سه رودخانه پرآب شمال کشور محسوب میشود. تحقیقات هیدروبیولوژیک در مورد اقیانوس ها ، دریاها و رودخانه ها از اواسط قرن حاضر به صورت گسترده ای آغاز شده و در دو دهه اخیر رشد روز افزونی داشته است. روش های رایج سنجش پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب، به طور کامل بیانگر وضعیت کیفی محیط آبی نیستند به همین دلیل پایش زیستی با استفاده از موجودات زنده، شاخص بهتری برای بیان کیفیت آب می باشد. این مطالعه از پاییز سال 97 تا تابستان سال 98 بصورت فصلی در منطقه آب اسک رودخانه هراز انجام شد و طی آن در هر فصل از محل تعیین شده در این منطقه نمونه برداری از بزرگ بیمهرگان کفزی با استفاده از دستگاه سوربر سمپلر با ابعاد 30.5×3.5 سانتی متر تور 0.250 میلیمتر انجام گرفت. طی چهار فصل نمونه برداری از ماکروبنتوز های رودخانه هراز در مجموع 13 خانواده متعلق به راسته های مختلف مختلف بی مهرگان کفزی شناسایی شدند که 10 خانواده از آها را لارو حشرات آبزی تشکیل میدهند. از راسته های دیپترا، تریکوپترا، افمروپترا و کولپترا به ترتیب 3، 4، 2 و 1 خانواده شناسایی گردید. بر اساس نتایج حاصل از HFBI آب روخانه هراز در فصل پاییز و تابستان در طبقه ی کیفی بسیار خوب و در فصلهای زمستان و بهار در طبقه ی کیفی خوب قرار گرفت. همچنین بر اساس نتایج حاصل از شاخص BMWP/ASPT در منطقه مطالعاتی، کیفیت آب محدوده مورد نظر در فصل های پاییز، زمستان و بهار در طبقه ی کیفی آب های با کیفیت مشکوک به آلودگی قرار گرفت و در فصل تابستان در طبقه ی کیفی آب های با احتمال آلودگی متوسط قرار داشت.

رودخانه هراز، شاخص های زیستی، ماکرو بنتوز، کیفیت آب، شاخص HBFI و شاخص ASPT