سحر اخوان فومنی - فارغ التحصیل دکتری گروه علوم خاک دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجید وظیفه دوست - دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

تغییرات کاربری و پوشش اراضی تاثیر مستقیمی بر رژیم هیدرولوژیکی حوضه دارد، به عبارتی افزایش می تواند با افزایش سطوحزمین های بایر و کاربری های مشابه آن باعث سیل خیزی حوضه شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثر تغییر کاربری اراضی و اثرات آن برسیل خیزی حوضه آبریز گرگانرود با استفاده از تکنیک سنجش از دور است. پردازش نقشه های ماهواره ای خروجی و مقایسه تغییرات درصدکاربری اراضی با استفاده از نرم افزارهای ERDAS IMAGINE و ARC GIS انجام شد. یافته های حاصل از نقشه ها نشان داد که با گذشتسال های آماری مطالعه شده، تغییرات به سمت کاهش درصد اراضی مرتعی و جنگلی و افزایش اراضی زراعی، مسکونی و زمین های بایر در سطححوضه پیش رفته است. به طوری که بعد 30 سال، 15 درصد از مساحت اراضی جنگلی سطح حوضه کاهش یافت و بیش از 13 درصد به وسعتاراضی زراعی افزوده شد که بخش قابل توجهی از آن بر روی دامنه های شیب دار قرار گرفته و نقش موثری در افزایش رواناب حوضه دارد. به طورکلی نتایج نشان داد گرچه عامل اقلیم با حجم بارش 200 میلیمتر نقش مستقیمی در ایجاد رواناب و سیل حوضهی آبریز گرگان رود داشته، اماعامل تغییرات کاربری اراضی به علت گسترش فعالیت های انسانی موجب تغییرات بسیاری در پوشش منطقه شده است و به نظر میرسد عاملانسانی مقدم بر عامل اقلیم در سیل خیزی حوضه باشد.

اقلیم، تصاویر ماهواره ای، سیل، جنگل، ERDAS