مریم خلیلی راد - استادیار گروه علوم خاک دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
حسن توفیقی - دانشیار گروه علوم خاک دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران

علیرغم مطالعات متعدد در زمینه تبادل کاتیونی، داده های تبادلی مربوط به رسهای میکایی تخلیه شده از پتاسیم به ویژه رس هایجدا شده از خاک اندک است. لذا در مطالعه حاضر به بررسی رفتار تبادلی (NH-K(4 در سیستم تبادلی دوگانه در رس ایلایتی تخلیه نشده و تخلیهشده از پتاسیم برای مدت زمان 12 روز پرداخته شد. از محلول تترا فنیل برات سدیم + کلرید سدیم برای تخلیه پتاسیم از رس استفاده شد. پس ازگذشت 12 روز از تماس نمونه های رس با محلول تخلیه کننده، 5 / 48 درصد از پتاسیم کل از رس آزاد گردید. پس از انجام آزمایش تبادلی، جزءهم ارز پتاسیم و آمونیوم در فاز محلول و تبادلی محاسبه شد و همدمای تبادل (NH-K(4 نسبت به خط عدم ترجیح رسم گردید. مقایسههمدماهای تبادلی (NH-K(4 با همدمای عدم ترجیح نشان داد که در پوشش کم سطح در هر دو رس مورد مطالعه، پتاسیم اندکی بر آمونیومترجیح داده می شود. نتایج نشان داد که تخلیه رس از پتاسیم بر ویژگی های انتخاب گری رس تاثیری نداشته است. در هر دو رس مورد مطالعه،ثابت تعادل ترمودینامیکی ((K(ex) کوچکتر از 1 و تغییرات انرژی آزاد گیبس (GΔ°(ex مثبت بود که حاکی از ترجیح (+)K نسبت به (+)(4)NH توسطاین دو رس می باشد.

ایلایت، تترافنیل بورات سدیم، ثابت تعادل ترمودینامیکی، همدمای تبادلی