محور مقاله: بیولوژی خاک و کودهای زیستی- بررسی توان حل کنندگی ترکیبات نامحلول فسفر و روی توسط 14 جدایه قارچ تریکودرما

تثبیت فسفر و روی بر سطح کانی های خاک و رسوب آنها به صورت ترکیبات نامحلول یکی از محدودیت های تولید محصول می باشد.یکی از روش هایی که باعث حل کنندگی روی و فسفات های نامحلول می شود، استفاده از قارچ های محرک رشد گیاه، مانند قارچ های تریکودرمامی باشد. بدین منظور، در این پژوهش تعداد 14 جدایه قارچ تریکودرما از بانک ژن دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان تهیه گردیدو آزمایش توان حل کنندگی روی و فسفات بر روی آنها مورد آزمایش قرار گرفتند. جهت بررسی توان حل کنندگی فسفر جدایه های مختلف ازمحیط کشت حاوی تری کلسیم فسفات (TCP) و جهت آزمایش حل کنندگی روی از محیط کشت حاوی ZnO و (ZnCO(3 استفاده گردید. نتایجنشان داد که تمامی جدایه ها توان حل کنندگی فسفر در محیط تری کلسیم فسفات را داشتند، به طوریکه توانایی حل کنندگی فسفر تمامیجدایه های تریکودرما در سطح 1 درصد معنی دار شد. بیشترین میزان حل کنندگی مربوط به جدایه های T1 و T3 به ترتیب با مقدار 752 و 786میلی گرم بر لیتر بود. همچنین نتایج حاصل از حل کنندگی ZnO و (ZnCO(3 نشان داد که تمامی جدایه ها به جز T6 و T12 توانایی حل کنندگی راداشتند که توانایی حل کنندگی تمامی جدایه های تریکودرما در سطح 1 درصد معنی دار شد. بیشترین میزان حل کنندگی ZnO جدایه های T1 وT3 و T4 با مقدار 0 / 38 ، 8 / 37 ، 3 / 41 میلی گرم برلیتر بود و جدایه های T6 و T12 توانایی انحلال ZnO را نداشتند. همچنین در مورد حل کنندگی (ZnCO(3 بیشترین میزان حل کنندگی، جدایه های T1 و T3 با مقدار 1 / 51 و 0 / 47 میلی گرم برلیتر بود و جدایه های T6 و T12 توانایی انحلال (ZnCO(3 را نداشتند. همچنین با آزمایشی که بر روی pH و میزان انحلال فسفر انجام شد، نشان داد که با کاهش pH انحلال فسفر افزایش یافتکه بیشترین حل کنندگی فسفر با میزان 752 و 786 میلی گرم در لیتر در 3/21pH و 13 / 3 مشاهده شد. با توجه به توانایی جدایه های تریکودرمادر انحلال ترکیبات روی و فسفر، می توان از جدایه های برتر در آزمون گلخانه ای و مزرعه ای استفاده کرد و در صورت مشاهده پاسخ مثبت آنها را بهعنوان کود زیستی مناسب معرفی کرد.

کلیدواژه ها:

تری کلسیم فسفات ، روی ، فراهمی عناصر ، قارچ های محرک رشد گیاه