محسن بیگی - دکتری خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محسن جلالی - استاد خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

استفاده از کودهای شیمایی و قارچ کش ها باعث تجمع فلزات سنگین در خاک ها می شود که در نهایت زیست فراهمی آنها برای گیاهانافزایش میدهد. هدف از این مطالعه، ارزیابی تجمع و توزیع کادمیم و مس در سه عمق مختلف 10 نمونه خاک تاکستان با استفاده از مقدار کل وزیست فراهم فلزات سنگین و همچنین اندازه گیری مقدار این فلزات در بخش های هوایی درختچه های مو بود. بیشترین مقدارکل کادمیم و مس درلایه سطحی خاک مشاهده گردید که با افزایش عمق مقدار آنها کاهش یافت. میانگین مقدار کل کادمیم و مس در لایه سطحی خاک به ترتیب39 / 2 و 63 / 46 میلی گرم در کیلوگرم بود. مقدار زیست فراهم فلزات سنگین نیز در لایه سطحی خاک بیشتر از لایه های زیرین بودند. میانگینمقدار زیست فراهم کادمیم و مس در لایه سطحی خاک به ترتیب 43 / 0 و 19 / 2 میلی گرم در کیلوگرم بود. مقدار فلزات سنگین در برگ های موبیشتر از میوه ها بود. میانگین مقدار فلزات سنگین در نمونه های برگ و میوه به ترتیب برای کادمیم 36 / 0 و 0 / 00 و برای مس 91 / 5 و 39 / 5میلی گرم در کیلوگرم بودند. فاکتور انتقال فلزات سنگین در برگ ها بیشتر از میوه ها بود. کادمیم قابلیت زیست فراهمی و آبشویی بیشتری از مسدر خاک های تاکستان داشت، با این حال خاک تاکستان های مورد مطالعه می توانند به عنوان غیرآلوده یا با آلودگی کم تقسیم بندی شوند.

زیست فراهمی، مقدار کل، فلزات سنگین، خاک های تاکستان