ابوالفضل آزادی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز،ایران
سیروس شاکری - استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، پیام نور
مجید باقرنژاد - استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

آزادشدن پتاسیم غیرتبادلی از لحاظ توانایی تامین پتاسیم برای گیاهان در خاک های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. هدفاین تحقیق مطالعه سرعت آزاد شدن پتاسیم غیر تبادلی در برخی خاک های آهکی استان فارس، با استفاده از دو عصاره گیر آلی و معدنی اسیداگزالیک و کلرید کلسیم با غلظت 0/01 مولار در مدت زمان های 2 تا 1200 ساعت در دو تکرار بود. خاک های مختلف رهاسازی متفاوتی بهعصاره گیری پی در پی توسط عصاره گیرها از خود نشان دادند. میزان پتاسیم رها شده در خاک های مختلف توسط اگزالیک اسید کمتراز اسیدکلرید کلسیم بود که دلیل اصلی آن می تواند ظرفیت بافری بالای خاک های آهکی و خنثی شدن اگزالیک اسید در خاک باشد. رهاسازیپتاسیم در تمام خاک ها در مراحل اولیه سریع بود و در مراحل بعدی با سرعت کمتری تا پایان آزمایش ادامه یافت. پتاسیم غیر تبادلی آزاد شدهپس از 1200 ساعت با ظرفیت تبادل کاتیونی، پتاسیم غیر تبادلی و درصد کربنات کلسیم معادل هم بستگی معنی داری داشت. با توجه به بالابودن ضرایب تشخیص و کم بودن خطای استاندارد برآورد، سرعت آزاد شدن پتاسیم غیر تبادلی توسط اسید اگزالیک و کلرید کلسیم با معادلاتالوویچ، توانی و مرتبه اول به خوبی توصیف شدند.

عصاره گیری پی در پی، اسید اگزالیک، کلرید کلسیم