جهانبخش میرزاوند - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران

انجام عملیات خاک ورزی حفاظتی و حفظ بقایای گیاهی راهکاری مناسب در جهت حفظ و بهبود کیفیت خاک میباشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر روش های خاک ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر فعالیت آنزیم های فسفاتاز خاک در تناوب گندم- ذرت اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در شرایط مزرعه ای در زرقان استان فارس انجام شد. تیمارهای آزمایشیشامل روش های خاکورزی در سه سطح (خاک ورزی متداول، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی) به عنوان فاکتور اصلی و مدیریت بقایای گیاهی در دوسطح (حفظ بقایا و حذف تمام بقایا) به عنوان فاکتور فرعی بود. در گندم، بیشترین فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی (بیش از (400/00μg g(-1) soil h(-1)با کاربرد کم خاک ورزی و بی خاک ورزی با حفظ بقایا ذرت حاصل شد، لیکن بیشترین فعالیت این آنزیم ((374/17μg g(-1) soil h(-1) در کشت ذرت در سامانه کم خاکورزی و بقایای گندم به دست آمد. در مقابل، بیشترین فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی در تناوب گندم ذرت با حفظ بقایای گیاهی و بی -خاک ورزی مشاهده شد. به طورکلی در یک خاک آهکی، جهت افزایش فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و فسفاتاز قلیایی به ترتیب عملیات کم خاک ورزی وبی خاک ورزی و حفظ 30 درصد بقایای گیاهی در تناوب گندم ذرت قابل توصیه است.

آنزیم فسفاتاز اسیدی، آنزیم فسفاتاز قلیایی، بی خاکورزی، کم خاک ورزی