مدل سازی توزیع مکانی کیفیت منابع آب زیرزمینی برای استفاده مصارف شرب،کشاورزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: دشت رفسنجان)

هدف از این مطالعه، تحلیل مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت رفسنجان واقع در شمال شرقی استان کرمان برای مصارف شرب ، کشاورزی براساس دیاگرامهای شولر، ویلکوکس است. ابتدا داده های 8 پارامتر کیفی موثر در مصارف فوق ،شامل کلر(-(CL، سولفات SO42-) )، سدیم ( (Na+، سختی کل (TH) هدایت الکتریکی (EC)، اسیدیته (PH)، غلظت املاح محلول (TDS) و نسبت جذب سدیم (SAR) مربوط به 44 حلقه چاه منطقه جمع آوری و از نرمال بودن توزیع داده ها اطمینان حاصل گردید. به کمک تحلیلگر زمین آماری در سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) ، مدلهای مختلف روش عکس فاصله برای هر پارامتر بررسی و نتایج حاصل از مدلهای مذکور براساس فن اعتبارسنجی متقابل با معیار آماری ریشه دوم میانگین مربعات خطا RMSE , MAE و NSE مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای پارامترهای کلر(-(CL، سولفات SO42-) )، سدیم ( (Na+، هدایت الکتریکی (EC)، اسیدیته (PH)، غلظت املاح محلول (TDS) و نسبت جذب سدیم (SAR) مدل گوسین و پارامتر سختی کل (TH) مدل خطی بیشترین دقت و کمترین خطا نسبت به سایر مدلهای واریوگرام برخوردار میباشند. براساس نمودار شولر%81 قابل شرب و نسبتا مناسب ازنظرشرب قرار داشته و مانعی ازنظرشرب ندارند . فقط% 9/8 قابل شرب موقت و غیر قابل آشامیدن قرار گرفتند. نمودارویلکوکس نشان داد کیفیت آب % 2/3 از آب چاه ها برای کشاورزی متوسط (شور) قابل استفاده بوده ولی غالب چاه ها، % 97/7 مناسب برای کشاورزی نیستند. نقشه های طبقه بندی کیفی آب زیرزمینی دشت از لحاظ شرب، کشاورزی نشان داد که کیفیت آب از مناطق جنوب و جنوب شرقی دشت به سمت خروجی شمالی کاهش کیفیت نشان داد.

کلیدواژه ها:

زمین آمار ، آب زیرزمینی ، واریوگرام ، نمودار ویلکاکس ، نمودار شولر