ارتقاء بهره وری آب با کاهش ضایعات تولید گندم در شرق دریاچه ارومیه

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: اولین کنگره بین المللی و چهارمین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران
  • کد COI اختصاصی: NCIID04_057
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 663
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوالفضل ناصری

دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران،

چکیده

ضایعات محصولات کشاورزی از رویکرد اتلاف نهاده های تولیدی ازجمله آب آبیاری دارای اهمیت اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی است. این بررسی با هدف تحلیل اثربخشی کاهش ضایعات تولید گندم در ارتقاء بهره وری آب و کاهش زیان اقتصادی در شرق دریاچه ارومیه (آذربایجان شرقی) انجام گردید. در این پژوهش، میزان ضایعات طبیعی و ضایعات در مراحل کاشت، داشت، برداشت، حمل ونقل و نگهداری در تولید گندم با استفاده از یافته های پژوهشی پیشین و نظرات کارشناسی برآورد گردید. طول دوره آماری موردبررسی 43 سال و گستره پژوهش شامل 20 شهرستان در استان آذربایجان شرقی بود. نتایج نشان داد میانگین هدر رفت آب از طریق ضایعات گندم در آذربایجان شرقی 149 میلیون مترمکعب معادل 2/5 برابر حجم سد مخزنی علویان در رقوم نرمال می باشد. کمترین و بیشترین میزان هدر رفت آب به ترتیب 99 (در سال 1354 ) و 235 (در سال 1368 ) میلیون مترمکعب بود. زیان اقتصادی میانگین هدر رفت آب از طریق ضایعات با احتساب نرخ دولتی ارز دلار 4200 تومان و نرخ صرافی ها 13000 تومان به ترتیب 188 و 583 میلیارد تومان به دست آمد. با کاهش قابل ملاحظه در ضایعات تولید و با در نظر گرفتن به نرخ ارز دلار، پتانسیل ایجاد شغل در مشاغل خرد در استان بین 6000 و 20000 نفر است. بیشترین و کمترین مقدار هدر رفت آب از طریق ضایعات تولید گندم در طول 43 سال گذشته در پهنه استان، به ترتیب از مزارع شهرستان های سراب ( 20 میلیون مترمکعب در سال) و کلیبر ( 1 میلیون مترمکعب در سال) بود. زیان اقتصادی هدر رفت یادشده از مزارع گندم شهرستان سراب با احتساب دولتی و صرافی ارز به ترتیب 25 و 78 میلیارد تومان به دست آمد. در این پژوهش راهکارهایی برای کاهش ضایعات تولید و زیان اقتصادی و ارتقای بهره وری مصرف آب در تولید گندم در آذربایجان شرقی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها

آذربایجان شرقی، تلفات تولید، زیان اقتصادی، ضایعات کشاورزی، کارآیی مصرف آب

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.