عزیزه علیزاده بردوکی - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه ارومیه
سینا بشارت - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه
کامران زینال زاده - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه

نفوذ به عنوان یکی از مهم ترین مشخصات خاک، نقش اساسی در بسیاری از فرآیندهای هیدرولوژیکی ایفا کرده و به عوامل زیادی بستگی دارد. در این تحقیق، اثر بافت، لایه بندی و بار آبی بر نفوذ تجمعی و سرعت حرکت جبهه پیشروی بررسی خواهد شد. بدین منظور آزمایشاتی در لایسیمترهایی به ارتفاع 70 سانتیمتر صورت گرفت. تیمارهای مورد بررسی دو بافت خاک لوم شنی و لوم رسی، دو لایه بندی خاک و سه بار آبی 4، 7 و 10 سانتیمتر بود. مقادیر نفوذ تجمعی اندازه گیری و با استفاده از مدل های نفوذ کاستیاکوف، کاستیاکوف اصلاحشده، فیلیپ، گرین-امپت اصلاح شده و مدل HYDRUS-1D شبیه سازی گردید. نتایج نشان داد در خاک های دو لایه ای با قرارگیری خاک لوم رسی در لایه پایین، سرعت حرکت جبهه پیشروی در مرز دو لایه به دلیل ماتریک بالای لایه دوم، جهش افزایشی داشته و در لایه بندی معکوس جهش کاهشی مشاهده گردید. مطابق نتایج، مدل کاستیاکوف اصلاح شده با کمترین مقادیر شاخص های MAE و PBIAS ،RMSE به ترتیب معادل 1/29، 2/17، 3/69 بهترین شبیه سازی و مدل HYDRUS-1D بدترین شبیه سازی را ارائه نمودند.

جبهه رطوبتی، مدل های نفوذ HYDRUS-1D، خاک لایه ای