معصومه علی زاده فروتن - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه بیرجند.
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دکتری زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
ولی اله بابائی زاد - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

کاهش عملکرد ناشی از تنش سرمازدگی در گیاهان گرمسیری و نیمه­ گرمسیری اهمیت بررسی این تنش و تیمارهایی که می­توانند اثرات آن را کاهش دهند را نمایان می­سازد. به­ منظور بررسی اثر قارچ اندوفیت Piriformospora indicaو پاکلوبوترازول در القای تحمل به تنش سرمازدگی در گیاه لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی گلخانه ­ای به ­صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده­ ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان واقع در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش سرمازدگی در سه سطح (شاهد، سه و شش روز تنش سرمازدگی با دمای پنج درجه سانتی­گراد)، تلقیح قارچی در دو سطح (بدون تلقیح و تلقیح قارچ P. indica) و محلول­ پاشی پاکلوبوترازول در سه سطح (صفر، 40 و 80 میلی­گرم در لیتر) بود. تلقیح قارچ در مرحله­ کاشت، محلول­ پاشی پاکلوبوترازول پنج و شش هفته و تنش سرمازدگی هشت هفته پس از کاشت اعمال گردید. نتایج نشان داد که تنش سرمازدگی به­ ویژه به مدت شش روزسبب کاهش وزن خشک اندام­های هوایی و میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید (به ترتیب حدود 19، 18 و 8 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. در تمام سطوح تنش، تلقیح قارچ P. indicaوزن خشک بوته را افزایش داد به طوری که در تنش شدید، بیشترین تاثیر (افزایش 65 درصدی) را داشت. محلول­ پاشی پاکلوبوترازول با غلظت 40 میلی­گرم در لیتر، کلروفیل a، کاروتنوئید و محتوای کلروفیل برگ را به ترتیب 5، 9 و 7 درصد افزایش داد. همچنین محلول­ پاشی پاکلوبوترازول و تلقیح قارچ سبب کاهش نشت الکترولیت شد. درمجموع قارچ P. indica و پاکلوبوترازول در تعدیل اثرات تنش سرما و بهبود رشد گیاه لوبیا سبز اثر موثری داشتند.

قارچ اندوفیت, کاروتنوئید, کلروفیل, نشت الکترولیت