عبدالحمید آقجه لی - دانشجو کارشناسی ارشد کشاورزی اکولوژیک دانشگاه گنبدکاووس
علی نخزری مقدم - استادیار دانشگاه گنبدکاووس
علی راحمی کاریزکی - استادیار دانشگاه گنبدکاووس
ابراهیم غلامعلی پور علمداری - استادیار دانشگاه گنبدکاووس

ماش در جلوگیری از فرسایش خاک به صورت گیاه پوششی و به عنوان علوفه ی سبز در تغذیه دام استفاده می شود.به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و تقسیط نیتروژن بر کمیت و کیفیت ماش(Vigna radiata L.)،آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1395 در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس انجام شد. عامل اصلی آبیاری تکمیلی در چهار سطح شامل یک، دو، سه و چهار مرتبه آبیاری و عامل فرعی تقسیط نیتروژن در چهار سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 درصد به هنگام کاشت و 75 درصد قبل از گل دهی، 50 درصد به هنگام کاشت و 50 درصد قبل از گل دهی و 75 درصد به هنگام کاشت و 25 درصد قبل از گل دهی بود. میزان مصرف نیتروژن خالص 75 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد دانه در تیمار یک مرتبه آبیاری بسیار کم (568.6 کیلوگرم در هکتار) و با افزایش دفعات آبیاری به ترتیب 47.06، 80.79 و 105.6 درصد برای 2، 3 و 4 نوبت افزایش یافت. افزایش دفعات آبیاری درصد پروتئین را کاهش اما عملکرد پروتئین را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار مصرف 25 درصد نیتروژن به هنگام کاشت و 75 درصد قبل از گل دهی بود درحالی که در تیمار عدم مصرف نیتروژن حداقل عملکرد به دست آمد. بیش ترین درصد پتاسیم دانه مربوط به تیمارهای چهار و سه مرتبه آبیاری بود. درمجموع، چهار مرتبه آبیاری و سهم کمتر نیتروژن به هنگام کاشت(25 درصد) شرایط بهتری را برای تولید بیشتر دانه فراهم کرد.

اجزای عملکرد, پتاسیم, پروتئین, عملکرد دانه