مهدی محمدی - عضو هیات علمی گروه آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم

به منظور بررسی میزان بهره گیری کتاب های درسی مقطع ابتدایی از گونه های مختلف ادبی اعم از شعر و داستان،  43 کتاب درسی کلیه پایه های شش گانه با استفاده از روش تحلیل محتوا سطر به سطر مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد به طور کلی 231 داستان و 95 شعر در کتاب های درسی مقطع ابتدایی بکار رفته است که پایه سوم با 70 مورد در رتبه اول، پایه پنجم با 65 مورد در رتبه دوم و پایه اول با 32 مورد در رتبه آخر قرار گرفت. کتاب های فارسی با 201 مورد و هدیه های آسمانی با 104 مورد در بین کتاب ها در رتبه های اول و دوم قرار گرفتند. از 116 شاعری که شعر آن ها در کتاب های درسی چاپ شده بود 19 درصد زن و 72 درصد مرد بوده اند. کبری هاشمی با 9 شعر و مصطفی رحماندوست، محمود کیانوش از شاعران معاصر و سعدی از متقدمان با 6 شعر در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در مقابل 116 شاعر، دانش آموزان فقط با نام 30 نویسنده آشنا می شوند کلمه داستان با 321 بار تکرار، شعر 65 و شاعر 35 بار تکرار کلمات پر بسامد و تصویرهای خواندن قرآن ، کتاب و کتابخوانی با 44، 30 و 28 بار تکرار پر بسامدترین تصاویر بکار رفته در کتاب های درسی بودند.

ادبیات کودکان, شعر, داستان, کتاب های درسی, مقطع ابتدایی