مریم تاج بخشیان - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد حسین محمودی قرائی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
اسدالله محبوبی - استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید رضا موسوی حرمی - استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

در این پژوهش به منظور بررسی کیفیت منابع آب منطقه پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد و پساب های تولیدی در این واحد از نظر خورندگی و رسوب گذاری 18 نمونه آب سطحی و زیرزمینی و پنج نمونه پساب موردمطالعه قرار گرفتند. pH، EC، دما و غلظت یون های اصلی شامل K+، Cl-، Na+، HCO3- وCO32- در نمونه های برداشت شده اندازه گیری شدند. با استفاده از نمودار Piper اکثر نمونه های آب تیپ و رخساره سدیم سولفاته و سدیم کلروره را نشان دادند. جهت ارزیابی خورندگی و رسوب گذاری نمونه ها، شاخص های مختلفی شامل LSI،RSI،PSI،AIوS&DSIبرای رسوب گذاری کلسیم کربنات و شاخص های L&SI و Skillman برای رسوب گذاری سولفات ها به ویژه کلسیم و سولفات محاسبه شدند.نتایج نشان داد اکثر نمونه های آب به­دلیل سختی و قلیایت بالا رسوب گذار بوده و پساب ها در بیش­تر موارد خورنده بودند. بر این اساس تمام نمونه های آب و پساب برای استفاده در صنعت کیفیت مطلوبی نداشتند. با استفاده از نتایج حاصل از مطالعات هیدروژئوشیمیایی مشخص شد مکانیسم تبخیر، حضور کانی های تبخیری در مسیر جریان آب مانند ژیپس و انیدریت، وجود سازندهای کربناته و انحلال آن ها از مهم ترین پارامترهای کنترل کننده محتوای یونی منابع آب هستند.

پالایشگاه گاز, تیپ و رخساره, سختی, هیدروژئوشیمیایی