بررسی و تحلیل محدودیت ها و پتانسیل های توسعه کالبدی- فضایی بافت های فرسوده در شهرهای نفت خیز (نمونه موردی: شهرهای آبادان، اهواز و مسجدسلیمان)

بافت های فرسوده اگر چه به عنوان یک معضل شهری مطرح می شوند، اما در حقیقت پتانسیل بالقوه ای به ویژه در جهت توسعه درون زا می باشند که می توان با شناسایی پتانسیل ها و محدودیت ها، برنامه ریزی و اجرای دقیق به یک فرصت مناسب تبدیل شوند. ازاین رو در این پژوهش پتانسیل ها و محدودیت های توسعه کالبدی-فضایی محلات فرسوده سه شهر نفت خیز آبادان، اهواز و مسجدسلیمان در استان خوزستان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی و جهت استخراج و تهیه اطلاعات و نقشه ها از بازدید میدانی، عکس های ماهواره ای و نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بافت فرسوده شهر آبادان از پتانسیل توسعه درون زا (واحدهای مخروبه و اراضی بایر درون بافت) بالایی برخورداری بوده و برخی محلات دارای پتانسیل توسعه پیرامونی (پیوسته) می باشند. در مورد عوامل محدودکننده توسعه کالبدی-فضایی محلات میتوان از رودخانه، باغات و اراضی کشاورزی، صنایع، خورهای غیرفعال و آرامستان نام برد. در شهر اهواز با توجه به فشردگی بافت فرسوده محلات تنها دارای پتانسیل توسعه درون زا (اراضی مخروبه) بوده و عوامل محدودکننده توسعه کالبدی-فضایی شامل رودخانه، راهآهن، اراضی شیبدار و صنایع نام برد. در شهر مسجدسلیمان با توجه به قرارگیری بخش عمده ای از بافت فرسوده در اراضی شیب دار محلات تنها دارای پتانسیل توسعه درون زا (اراضی مخروبه و اراضی بایر) بوده و از عوامل محدودکننده توسعه کالبدی-فضایی بافت این شهر میتوان از اراضی شیبدار، آرامستان و آثار تاریخی در پیرامون و درون برخی محلات نام برد.

کلیدواژه ها:

محدودیت و پتانسیل ، توسعه کالبدی-فضایی ، بافت فرسوده ، شهرهای نفتخیز