امیر حسن رضایی فرعی - دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
مجتبی شیرزه حق - دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

تعیین فشار بهینه جبهه کار از مهم­ترین مسائل قابل توجه در حفاری تونل با دستگاه TBM-EPB است. این پارامتر با نشست­های سطحی ناشی از تونل­سازی در ارتباط است. در این نوشتار فشار جبهه کار تونل متروی خط 2 تبریز در بخش غربی مسیر با استفاده از روش تجربی COB و روش­های تحلیلی Atkinson، Leca، Krause و Jancsecz و مدل­سازی عددی سه بعدی در نرم­افزار المان محدود Abaqus محاسبه گردیده است. پس از آن، مقادیر فشار جبهه کار محاسیه شده با روش­های تجربی، تحلیلی و عددی با مقادیر فشار جبهه کار اعمال شده در طول عملیات حفاری مقایسه شده است. خط 2 متروی تبریز در محدوده مذکور در خاک عمدتا درشت­دانه با چسبندگی پایین و در زیر سطح ایستابی حفاری شده است. نتایج این مطالعه نشان می­دهد در بین روش­های تعیین فشار جبهه کار، روش تجربی COB و روش تحلیلی Krause تطابق بیشتری با آنچه که در واقعیت روی داده است، داشته­اند. روش COB با اختلاف جزئی در جهت اطمینان عمل کرده است. روش­های Atkinson و Jancsecz با اختلاف محسوسی مقادیر بیشتری نسبت به سایر روش­ها و واقعیت محاسبه نموده­اند و روش Leca در حالت کلی نتایجی بر خلاف اطمینان ارائه داده است. مدل­سازی­های سه بعدی عددی با اعمال فشار واقعی جبهه کار و تزریق، نشست­ها را به خوبی تخمین زده و می­توان گفت در ادامه مسیر با مدل­سازی در Abaqus و اعمال فشارهای محاسبه شده به روش COB می­توان پیش بینی بسیار نزدیکی از آنچه که در واقعیت روی خواهد داد، انجام داد.

TBM-EPB, فشار جبهه کار, روش های تحلیلی, روش COB, مدل سازی عددی, نشست های سطحی