محمد همافر - کارشناسی ارشد سینما، گروه سینما و انیمیشن، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

از اولین نظریات سینمایی تا به امروز، زمان همواره به عنوان یکی از مهمترین عناصر تشکیل دهنده ی آثار سینمایی درنظرگرفته شده است. آندری تارکوفسکی یکی از فیلم سازانی است که زمان سینمایی، نقش مهمی در سبک فیلمهای او ایفا می کند. عمده ی تحقیقات موجود در زمینه ی زمان سینمایی در آثار تارکوفسکی، تنها بر داده های کیفی اتکا داشته اند، بنابراین رابطهی مضامین مذهبی و زمان سینمایی در این آثار با استفاده از داده های کمی، تدقیق نشده است. این پژوهش در تلاش است با به کارگیری روشهای کمی و استفاده از معیار ASL میانگین زمان نماهای فیلم اثر امر معنوی را بر طول نماهای فیلم نوستالگیا مورد بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان میدهد؛ به کارگیری امر معنوی باعث افزایش طول نماهای فیلم نوستالگیا شده است؛ به طوریکه هفت نمای بسیار طولانی این اثر هر کدام به گونهای درگیر امر معنوی بوده اند و نمای اوج فیلم که حاوی تصمیم معنوی نهایی شخصیت اصلی فیلم است طولانی ترین نمای فیلم میباشد. این نماهای بلند، میانگین زمان نماها در کل فیلم را به 2 / 63 ثانیه رسانده اند که نسبت به سایر آثار تارکوفسکی و اغلب فیلمسازان دیگر میانگین زمان نمای بلندتری است. لذا نتایج پژوهش حاضر بر همسویی میان امر معنوی و افزایش میانگین زمان نما در این فیلم به عنوان نمونه ای از فیلم های معنوی دلالت دارد.

سینمای معنوی، زمان سینمایی، آندری تارکوفسکی، نوستالگیا