بررسی بافت تاریخی محله نوبر تبریز و خیابانکشی در محور تاریخی باغشمال

محلات تاریخی شهر تبریز با توجه به هسته تاریخی و عنوان شدن شهر تبریز به باغشهر بازارشهر، در طی قرون گذشته با ورود مدرنیته، دستخوش تحولات کالبدی گردید. گسترش کالبدی شهر، مهاجرت، و شهرنشینی مدرن، محدوده بافت تاریخی را متحول کرده و حصار شهر برای ایجاد مدرنیته تخریب گردید. دوران پهلوی اول این روند بسیار سریعتر اتفاق افتاد و دروازه های شهر برای دسترسی به هسته مرکزی با ورود مکانیزم حمل و نقل عمومی و ایجاد رفاه نسبی برای دسترسی عموم، مداخلاتی در عرصه بافت تاریخی انجام پذیرفت. گذرهای تاریخی برای خیابان کشی مدرن تخریب گردید، و عملکرد جدید در سیستم دسترسی ایجاد شد. پس از سال های 1300 هجری شمسی، مجموعه های درهم تنیده بافت تاریخی دوره قاجار عملکرد سنتی خود را با تصویب قوانین جدید توسعه معابر، از دست داد که یکی از اصلی ترین محلات تاریخی شهر تبریز، محله نوبر با پیشینه باغمحله در محور تاریخی باغشمال در این نغییرات معابر دچار تحولاتی در بافت تاریخی گردید. هدف این مقاله سناسایی و معرفی معابر و گذرهای تاریخی محله نوبر، همچنین چگونگی تغییر در عملکرد و هویت تاریخی این محله با محوریت باغشمال می باشد. پرسش اصلی این است که نوع کنترل محلات در دوران قبل از تخریب چه بوده و تاثیر مدرنیته در ارتباط این محلات چه بوده است بر این اساس، اسناد و نقشه های تاریخی در دوره قاجار و پهلوی بررسی گردیده و خیابان کشی هایی که بافت تاریخی را گسسته و نظام ساختاری بافت تاریخی را متحول کرده است، مورد معرفی و بررسی قرار گیرد. پیشنهاد مطالعاتی به صورت کتابخانهایی و میدانی میباشد تا مداخلات انسانی در تعریض معابر و به تبع آن تخریب بناهای ارزشمند بافت نیز عیان گردد

کلیدواژه ها:

تبریز ، محله نوبر ، نظام ساختاری ، هویت شهری ، معابر تاریخی ، خیابان شاهپور (ارتش)