فرزین جواهری - دانشجو معلم کارشناسی علوم تربیتی، آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مدرس، سنندج، کردستان، ایران

در این نگارش افکار اخلاقی غزالی را برای پیدا کردن جواب به سوالات مربوط به روانشناسی اخلاقی پرداخته ایم. امام در بحث های اخلاقی خویش اضافه بر نام بردن خوبی ها و چگونگی شناسایی آن ها، به واکاوی بنیان های روانشناختی آراستگی انسانی به آنها و همچنین کنش به فراخور آنها اقدام می کند. ایشان با نشات گرفتن از فلاسفه یونان و اسلام بحث کاملی در رابطه نفس و جان انسانی دارد تا از این روش رابطه و نسبت هر خوبی و بدی را به قوه مخصوصی در نفس آدمی نشان دهد. ولی از آن طرف با تاسی از دیدگاه اشاعره در رابطه حسن و قبح اخلاقی، و به این جهت که اخلاق او بیشتر از شریعت گرفته شده، بنای حسن و قبح را دینی برداشت می کند. این نگرش ضمن ارائه شرحی در رابطه با دیدگاه اخلاقی واقع گرا و غیر واقع گرا و با اشاره به آراء امام محمد غزالی و هیوم واضح خواهد نمود که چرا با وجود اینکه عقل از نظر هر دو متفکر ادراک گر و فاقد قدرت عمل است، در شرح انگیزش اخلاقی محمد غزالی با مشکلاتهیوم در رابطه با این بحث روبه رو نشده است. در قسمت آخر نگارش، به شناساندن کارهایی که در انجام خوبی ها و بدی ها تاثیرگذارند پرداخته ایم و تفاوت دیدگاه امام را با فلاسفه یونان در رابطه با جایگاه توفیق الهی در انجام خوبی ها و ترک بدی ها را شرح خواهیم داد.

امام محمد غزالی، اخلاق خوبی ها، انگیزش اخلاقی، روانشناسی اخلاقی